Yakka tartibdagi tadbirkorlarni soliqqa tortish
O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga muvofiq, yakka tartibdagi tadbirkorlar soliqlarni quyidagi tartibda to‘laydi:
I. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realiza t siya qilishdan olingan daromadi 100 mln. so‘mdan oshmaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar daromad solig‘ini ikki xil usulda:
1) har oyda qat’iy belgilangan miqdorlardagi soliqni to‘lashi;
2) tadbirkorlik faoliyatidan olingan haqiqiy daromadi bo‘yicha ushbu daromadlarni olish bilan bog‘liq xarajatlar summasini chegirib tashlagan holda doimiy yashash joyidagi davlat soliq inspeksiyasiga deklaratsiya topshirish yo‘li bilan daromad solig‘ini to‘lashi mumkin.
II. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi 100 mln. so‘mdan oshgan biroq 1 mlrd. so‘mdan oshmaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar aylanmadan olinadigan soliqni (avvalgi yagona soliq to‘lovi) to‘lashga o‘tkaziladi.
Bunday tadbirkorlar ham ikki xil usulda soliqlarni to‘lashni tanlashi mumkin:
– kalendar yilida realizatsiya tushumi 100 mln. so‘mdan oshganda, oshgan summadan aylanmadan olinadigan soliqni to‘lashi;
– kalendar yilida realizasiya tushumi 100 mln. so‘mdan oshganda, aylanmadan olinadigan soliqni to‘lash o‘rniga ixtiyoriy tarzda qo‘shilgan qiymat solig‘ini va foyda solig‘ini to‘lashni tanlashi mumkin.
III. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi 1 mlrd. so‘mdan oshgan yakka tartibdagi tadbirkorlar qo‘shilgan qiymat solig‘i va foyda solig‘ini yuridik shaxslar uchun belgilangan tartibda to‘lashga o‘tadi.
Shuningdek, soliqlarni yuridik shaxslar uchun belgilangan tartibda to‘lashga o‘tgan yakka tartibdagi tadbirkorlarga foyda solig‘ini hisoblab chiqarishning soddalashtirilgan tartibini tanlashga huquqi berildi.
Bunda, foyda solig‘ining soddalashtirilgan tartibdagi soliq bazasi jami daromadning 25 foizi miqdorida belgilanadi.
Yakka tartibdagi tadbirkor foyda solig‘ini hisoblab chiqarishning
soddalashtirilgan tartibini tanlaganda soliqni hisoblab chiqarish maqsadida
xarajatlar hisobini yuritish majburiyatlaridan ozod qilinadi.
Т/р |
Realizatsiya tushumlari miqdori |
Soliq turi |
Soliq stavkasi |
Soliqlarni to‘lash tartibi |
1. |
100 mln . so‘mgacha |
Daromad solig‘i |
12 % ёки qat’iy miqdordagi summada |
Soliqlarni yillik daromadi to‘g‘risidagi deklara t siya asosida yoki qat’iy belgilangan miqdordagi summada to‘lashni tanlashi mumkin. |
2. |
100 mln.so‘m dan 1 mlrd. so‘m gacha |
Aylanmadan soliq yoki QQS va Foyda solig‘i |
4 % yoki 15 % |
100 mln. so‘mdan oshgan summadan aylanmadan soliqni to‘lashga o‘tadi yoki QQS va foyda solig‘ini to‘lashga ixtiyoriy o‘tishi mumkin |
3. |
1 mlrd. so‘mdan ortiq |
QQS va Foyda solig‘i |
12 % |
QQS va foyda solig‘ini to‘lashga o‘tadi yoki foyda solig‘ini soddalashtirilgan tartibda to‘lashni tanlashi mumkin. |
T.r |
Faoliyat turining nomi |
I. |
Chakana savdo: |
1. |
Oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlari bilan chakana savdo qilish (qurilish materiallari, sement, shifer, yogʻoch va yogʻoch mahsulotlari, alkogolli va tamaki mahsulotlari, neftʼ mahsulotlarining barcha turlari, qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlardan yasalgan buyumlar yoxud bunday materiallar qoʻllanilgan buyumlar, audiovizual asarlar, fonogrammalar va EHM uchun yaratilgan dasturlar, yangi import avtomobillar, farmasevtika tovarlarini sotish bundan mustasno) |
2. |
Koʻchma savdo obyektlarida aralash chakana savdo qilish (vaqtincha joylashgan va mavsumiy yoki maqsadli xususiyatga ega boʻlgan, shuningdek, ish kuni tamom boʻlgandan keyin obyektni demontaj qilinishi va koʻchirilishini talab etuvchi obyektlarda) |
3. |
Dehqon bozorlarida qishloq xoʻjaligi mahsulotlari bilan chakana savdo qilish |
4. |
Gazetalar, jurnallar va kitob mahsulotlari bilan chakana savdo qilish |
5. |
Tovarlarni import qilish va ular bilan chakana savdo qilish (qurilish materiallari, sement, shifer, yogʻoch va yogʻoch mahsulotlari, oʻsimlik moyi, alkogolli va tamaki mahsulotlari, neftʼ mahsulotlarining barcha turlari, qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlardan yasalgan buyumlar yoxud bunday materiallar qoʻllanilgan buyumlar, audiovizual asarlar, fonogrammalar va EHM uchun yaratilgan dasturlar, yangi import avtomobillar va farmasevtika tovarlarini sotish bundan mustasno), bunda olib kirilayotgan tovarlarning narxi bir oyda 5000 AQSH dollari ekvivalentidan oshmaslik sharti bilan |
II. |
Qonun hujjatlarida belgilangan roʻyxat boʻyicha hunarmandchilik faoliyati. |
III. |
Maishiy xizmatlar, II boʻlimda nazarda tutilganlaridan tashqari: |
6. |
Sartaroshlik xizmatlari, manikyur, pedikyur, kosmetolog xizmatlari va shunga oʻxshash boshqa xizmatlar |
7. |
Kir yuvish, quruq va kimyoviy tozalashni tashkil etish, shuningdek dazmollash xizmatlari |
8. |
Gilam va gilam buyumlarini taʼmirlash va tozalash |
9. |
Tikuv, moʻyna, charm va trikotaj buyumlarni, bosh kiyimlarni va toʻqimachilik galantereyasidan tikilgan buyumlarni taʼmirlash, aholining yakka tartibdagi buyurtmalari boʻyicha tikuv va trikotaj buyumlarini, bosh kiyimlarini va toʻqimachilik galantereyasidan buyumlarni tikish, shu jumladan deraza va eshik pardalarini tikish, kashtachilik |
10. |
Hayvonlar terilari, moʻyna, toʻqimachilik, charm buyumlar va boshqa buyumlarni oshlash va boʻyash |
11. |
Aholining yakka tartibdagi buyurtmalari boʻyicha poyabzal tikish, poyabzalni taʼmirlash, boʻyash va tozalash |
12. |
Attorlik buyumlarini tayyorlash va taʼmirlash |
13. |
Bijuteriya va jevaklarni tayyorlash va taʼmirlash |
14. |
Kalitlar tayyorlash |
15. |
Metall va tunuka buyumlar tayyorlash va taʼmirlash |
16. |
Gulchambarlar (shu jumladan, motam gulchambarlari), sunʼiy gullar, ikebana, gul marjonlarini tayyorlash |
17. |
Toʻsiqlar, haykallar, metalldan yasalgan gulchambarlarni tayyorlash va taʼmirlash |
18. |
Yogʻochdan eshik, deraza va boshqa buyumlar (mebeldan tashqari) tayyorlash |
19. |
Inventarni (xoʻjalik, sport, baliqchilik va hokazo) taʼmirlash va tayyorlash |
20. |
Kesuvchi buyumlar va asboblarni charxlash |
21. |
Tayyor mebelni yigʻish, taʼmirlash va drapirovka qilish |
22. |
Musiqa asboblarini taʼmirlash va sozlash |
23. |
Yakka buyurtma boʻyicha qimmatbaho metallardan va toshlardan zargarlik buyumlarini yasash, shuningdek zargarlik buyumlarini taʼmirlash |
24. |
Optika, soatlarni taʼmirlash va metall, plastmassa, sopol, fayans, tosh, kartondan mahsulotlarda oʻymakorlik ishlari (qavariq yozuvlar va tasvirlar tushirish) |
25. |
Radioelektron apparatlar, maishiy mashinalar, maishiy priborlar, ofis mashinalari va hisoblash texnikasini taʼmirlash, oʻrnatish va ularga texnik xizmat koʻrsatish |
26. |
Transport vositalarini taʼmirlash va ularga texnik xizmat koʻrsatish, shu jumladan, transport vositalariga texnik xizmat koʻrsatish xizmatlarining boshqa turlari (akustik tizimlar va qoʻriqlash signalizasiyalarini taʼmirlash va oʻrnatish, polirovkalash, kuzovga himoya va bezak qoplamalarini qoplash xizmatlari) |
27. |
Sanitariya-texnika xizmatlari va payvandlash ishlari |
28. |
Shisha va oynalarni qirqish, shishaga badiiy ishlov berish |
29. |
Binolarga oyna oʻrnatish xizmatlari |
30. |
Jamoat hojatxonalari xizmatlari |
31. |
Hammom va sauna xizmatlari |
32. |
Turar joylarni yigʻishtirish xizmatlari |
33. |
Hovlilar va bogʻlarga qarash xizmatlari, shuningdek koʻkalamzorlashtirish ishlari |
34. |
Bogʻlar, polizlar va dov-daraxtlarni zararkunandalar va kasalliklardan himoya qilish |
35. |
Videoga olish va fotosuratga olish xizmatlari |
36. |
Xoʻjalik mollari va uy-roʻzgʻor buyumlarini (mebel, idish-tovoqlar, xoʻjalik, sport, baliqchilik anjomlari, maishiy texnika, priborlar va boshqalarni) ijaraga berish |
37. |
Oilaviy mehmon uylarini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashkil etish |
IV. |
Faoliyatning boshqa turlari: |
38. |
Qadoqlash uskunalaridan foydalanmagan holda uy sharoitida milliy shirinliklar, qandolat mahsulotlari, qurtni tayyorlash va sotish |
39. |
Milliy non va patir tayyorlash va sotish |
40. |
Popkorn, frezerda muzqaymoq, salqin ichimliklar, ayron va goʻja tayyorlash va quyib sotish |
41. |
Salatlar va tuzlamalar tayyorlash va sotish, shuningdek uy sharoitida donalab sotiladigan taomlarning ayrim turlarini tayyorlash va oʻtirish joylari tashkil etmasdan yoki mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarori bilan ajratilgan maxsus joylarda sotish |
42. |
Oʻlchov vositalari tayyorlash va ularni prokatga berish |
43. |
Aholi uchun turar va noturar joylarni taʼmirlash boʻyicha xizmatlar |
44. |
Repetitorlik xizmatlari |
45. |
Tarjima xizmatlari, tahrir xizmatlari |
46. |
Bolalarning oʻyinchoq avtomatlari bilan bogʻliq xizmatlar |
47. |
Axborotning kriptografik himoyasi vositalarini loyihalash, yaratish, ishlab chiqarish, sotish, taʼmirlash va ulardan foydalanish |
48. |
Dizayn boʻyicha xizmatlar (grafik, interyer, mebel va hokazolar), shuningdek chizmachilik-grafika ishlari, shuningdek rassomlik sanʼati |
49. |
Kompyuter dasturlarini ishlab chiqish xizmatlari, kompyuter oʻyinlarini tashkil etish, shuningdek kompyuter yordamida matnlarni terish va bosib chiqarish xizmatlari, matndan nusxa olish va koʻpaytirish bilan bogʻliq xizmatlar |
50. |
Tashrif qogʻozlari va taklifnoma biletlarini tayyorlash va bosish |
51. |
Muqovalash ishlari |
52. |
Reklamani ishlab chiqish va joylashtirish |
53. |
Sugʻurta agentlari tomonidan koʻrsatiladigan xizmatlar |
54. |
Konsert-tomosha faoliyatini amalga oshirish |
55. |
Tantanali marosimlarni tashkil etish xizmatlari (toʻy, yubiley, tugʻilgan kun va hokazolar) |
56. |
Koʻylak va kostyumlarni, shuningdek ularga aksessuarlarni prokatga berish |
57. |
Ijtimoiy xizmatlar (bolalar, bemorlar va keksa kishilarga qarash xizmatlari) |
58. |
Jismoniy tarbiya-sogʻlomlashtirish faoliyati (sheyping, aerobika, sport seksiyalari, salomatlik guruhlari), trenerlik xizmatlari |
59. |
Toʻgaraklar tashkil etish va yuritish |
60. |
Davlat-xususiy sherikchilikning oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalarini moddiy-texnik va uslubiy jihatdan taʼminlash shakli asosida tashkil etilgan oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari faoliyati |
61. |
Tulumni shishirish xizmatlari (taksidermik ishlar) |
62. |
Tegirmonlarda donni maydalash (tozalash) xizmatlari |
63. |
Mol soʻyish xizmatlari |
64. |
Uy hayvonlariga qarash xizmatlari |
65. |
Veterinariya faoliyati |
66. |
Yuklarni avtomobil transportida tashish |
67. |
Yoʻlovchilar va yuklarni daryo transportida tashish |
68. |
Oʻsimlik, hayvonlar va minerallardan tayyorlangan dorivor xom ashyoni etishtirish, yigʻishtirish, tayyorlash va sotish |
69. |
Gullar va dekorativ daraxtlar yetishtirish va sotish (shu jumladan bonsay sanʼati) |
70. |
Akvarium baliqlari, dekorativ qushlar va boshqa hayvonlarni koʻpaytirish va sotish |
71. |
Shisha idishlar va ikkilamchi xom ashyoni qabul qilish xizmatlari (metall chiqindilaridan tashqari) |
72. |
Riyeltorlik faoliyati |
73. |
Jismoniy va yuridik shaxslarga maxsus va qishloq xoʻjaligi texnikasidan foydalangan holda xizmatlar koʻrsatish |
74. |
Tashkilotlar uchun qishloq xoʻjaligi mahsulotlari tayyorlash boʻyicha xizmatlar |
75. |
Ilmiy-tadqiqot, tajriba-konstruktorlik va texnologik ishlar uchun pudrat shartnomasi boʻyicha ishlarni bajarish |
76. |
Matritsali printerlar va alfavit-raqam yozadigan qurilmalar uchun boʻyovchi tasmalarni tayyorlash va qayta ishlash |
77. |
Qogʻozlar va skorosshivatellar uchun konvertlar, papkalar tayyorlash |
78. |
Telekommunikatsiyalar operatorlariga, provayderlariga vositachilik xizmatlari koʻrsatish (abonentlar yoki xizmatlar koʻrsatuvchilarga maʼlumot-axborot xizmati koʻrsatish, xizmat koʻrsatuvchilarning xizmati uchun toʻlovlarni qabul qilish) |
79. |
Paxta (ilgari isteʼmolda boʻlgan) va jun tozalash hamda titish xizmatlari |
80. |
Ekskursiya xizmatlari koʻrsatish boʻyicha turistik faoliyat |
81. |
Duradgorlik ishlari (aholi buyurtmalari boʻyicha duradgorlik ishlarini amalga oshirish) |
82. |
Metallni taʼmirlash ishlari (uy sharoitida metalldan tayyorlangan maishiy buyumlarni taʼmirlash (kalitlarning dublikatlarini tayyorlash, soyabonlarni taʼmirlash, boshqa maishiy metall buyumlarni oddiy taʼmirlash) |
83. |
Yogʻoch meʼmorchiligi (bolalar maydonchalari va park zonalari uchun yogʻochdan yasalgan qurilmalar, haykallar) |
84. |
Gazlamalarga naqshlar solish (gazlamalar va kiyim ashyolarini qoʻlda boʻyash, gazlamalarga,shu jumladan trafaretli bosma va qoʻlda rasm chizish usuli bilan rasmlar solish) |
85. |
Qimmatbaho metallarni oltin izlovchilar usulida qazib olish |
86. |
Turistlarga uy-joyni qisqa muddatga ijaraga berish |
87. |
Davlat xizmatlari koʻrsatishda agent sifatida ishtirok etish |
88. |
Koʻp kvartirali uyni boshqarish (malaka (attestatsiya) sertifikatiga ega boʻlganlar) |
89. |
Kadastr muhandislari tomonidan koʻrsatiladigan xizmatlar |
90. |
Patent vakili sifatida faoliyatni amalga oshirish |
Izoh.
Agar yakka tadbirkor faoliyatning asosiy turiga nisbatan yordamchi hisoblangan faoliyatni amalga oshirsa, qatʼiy belgilangan miqdordagi soliq faoliyatning bir turi uchun toʻlanadi.
Ushbu roʻyxatga kiritilgan faoliyat turlari yuridik shaxs shaklidagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan ham amalga oshirilishi mumkin.
Ushbu Roʻyxat doirasida oʻz faoliyatini amalga oshiradigan xususiy tadbirkorlar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashqi iqtisodiy faoliyat bilan shugʻullanishlari mumkin.
Yakka tartibdagi tadbirkorni davlat roʻyxatidan oʻtkazish Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 9-fevraldagi 66-son qarori 1-ilovasida keltirilgan Tadbirkorlik subyektlarini davlat roʻyxatidan oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida NIZOM talablari asosida Davlat xizmatlari markazida amalga oshiriladi.
Davlat roʻyxatidan oʻtkazish toʻgʻrisidagi arizaga quyidagilar ilova qilinadi: |
||
Yakka tartibdagi tadbirkor |
Oilaviy tadbirkorlik subyekti |
Yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan yollangan xodim |
- pasport; - davlat bojining belgilangan miqdori toʻlanganligi haqidagi bank toʻlov hujjati. |
- pasportlar nusxalari va yuridik shaxs boʻlmagan oilaviy tadbirkorlik shaklida faoliyatni amalga oshiruvchi oila aʼzolarining qarindoshlik darajasini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar; - davlat bojining belgilangan miqdori toʻlanganligi haqidagi bank toʻlov hujjati. |
- xususiy tadbirkor va xodim oʻrtasida tuzilgan mehnat shartnomasi nusxasi; |
Tadbirkorlik subyektlarini davlat roʻyxatidan oʻtkazish sxemasi
Bosqichlar |
|
Subyektlar |
|
Tadbirlar |
|
Bajarish muddatlari |
|
|
|
|
|
|
|
1-bosqich |
|
Ariza beruvchi |
|
1. Soʻrovnoma internet jahon axborot tarmogʻi orqali rasmiylashtirilganda:
soʻrovnomani tegishli malumotlar koʻrsatilgan holda elektron shaklda rasmiylashtirish; davlat bojini toʻlash.
2. Roʻyxatdan oʻtkazuvchi organga oʻzi kelib murojaat qilinganda: davlat bojini toʻlash; tegishli qogʻoz hujjatlarning asl nusxalarini bir nusxada taqdim etish; roʻyxatdan oʻtkazuvchi organning xodimi bilan birgalikda arizani toʻldirish. |
|
Ariza beruvchining xohishiga koʻra
Real vaqt rejimida |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
2-bosqich |
|
Tadbirkorlik subyektlari-ni davlat roʻyxatidan oʻtkazish va hisobga qoʻyishning avtomatlash-tirilgan tizimi |
|
1. Maʼlumotlarni tekshirish, tadbirkorlik subyektining noyob identifikatorini berish.
2. Maʼlumotlarni Tadbirkorlik subyektlari yagona davlat reyestriga kiritish.
3. Ariza beruvchini tadbirkorlik subyekti davlat roʻyxatidan oʻtkazilganligi toʻgʻrisida xabardor qilish. |
|
Real vaqt rejimida (ariza topshirilgan paytdan boshlab 30 minutdan oshmagan vaqtda) |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
Xodimlarni yollagan holda yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatni amalga oshirish
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan yollangan xodimlarni davlat soliq xizmati organlarida hisobga qoʻyish hamda soliq solinadigan daromadlar va chegiriladigan xarajatlar hisobini yuritishni tartibga solish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 2021-yil 22-noyabrdagi 707-son qaroriga asosan xususiy tadbirkor xodimlarni yollashni amalga oshiradi.
Bunda,
yakka tartibdagi tadbirkorlarga qonunchilik hujjatlarida belgilangan faoliyat turlari boʻyicha besh nafargacha xodimlarni yollash huquqi berilishi;
yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan yollangan xodimlar elektron tartibda shaxsiy kabinet yoki mobil ilova orqali davlat soliq organlarida roʻyxatga qoʻyilishi;
yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan mehnat daftarchasi yuritilmasligi;
yakka tartibdagi tadbirkor bilan mehnat munosabatlariga kirishgan jismoniy shaxslarga yakka tartibdagi tadbirkor sifatida qaralmaydi va ular yakka tartibdagi tadbirkor nomidan huquqiy hujjatlarni imzolash huquqiga ega emasligi;
xodimlarni yollagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiradigan yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan faoliyat faqat bitta manzil boʻyicha shoxobchada amalga oshirilishi;
yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan soliq solinadigan daromadlar va chegiriladigan xarajatlarning hisobini yuritish soliq bazasini hisoblab chiqarishning soddalashtirilgan tartibini tanlagan yakka tartibdagi tadbirkorlarga nisbatan tatbiq etilmacligi belgilangan.
Yakka tartibdagi tadbirkor zimmasiga uning har bir xodimi uchun toʻlangan daromaddan toʻlov manbaida jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligʻi va eng kam bazaviy hisoblash miqdorining bir barovaridan kam boʻlmagan miqdorda ijtimoiy soliq toʻlash majburiyati yuklatiladi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan yollangan xodimlarni davlat soliq xizmati organlarida hisobga qoʻyish sxemasi
Bosqichlar |
Subyektlar |
Tadbirlar |
Bajarish muddatlari |
|||
1-bosqich |
Yakka tartibdagi tadbirkor |
Yakka tartibdagi tadbirkor xodim bilan mehnat shartnomasi tuzgandan soʻng uch ish kunidan kechikmay xodimni hisobga qoʻyish toʻgʻrisidagi arizani soliq boʻyicha hisobga qoʻyish joyidagi davlat soliq xizmati organiga shaxsiy kabineti yoki mobil ilova orqali eksterritorial tarzda yuboradi. |
3 ish kunidan kechiktirmasdan |
|||
2-bosqich |
Davlat soliq xizmati organi |
Davlat soliq xizmati organi yakka tartibdagi tadbirkorning xodimni hisobga qoʻyish toʻgʻrisidagi arizasini olgan sanadan boshlab bir ish kunidan kechikmay QR-kod qoʻyilgan xodimni hisobga qoʻyish kartochkasini yakka tartibdagi tadbirkorning shaxsiy kabinetiga yoki mobil ilovasiga joʻnatadi. |
1 ish kunidan kechiktirmasdan |
|||
3-bosqich |
Yakka tartibdagi tadbirkor |
Xodim bilan tuzilgan mehnat shartnomasi muddatidan oldin bekor qilingan taqdirda, yakka tartibdagi tadbirkor yollangan xodim bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilinganligi toʻgʻrisidagi xabarnomani bir ish kunidan kechiktirmasdan soliq boʻyicha hisobga qoʻyish joyidagi davlat soliq xizmati organiga shaxsiy kabineti yoki mobil ilova orqali eksterritorial tarzda yuboradi. |
1 ish kunidan kechiktirmasdan |
|||
4-bosqich |
Davlat soliq xizmati organi |
Davlat soliq xizmati organi yakka tartibdagi tadbirkorning xodimi bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilinganligi toʻgʻrisidagi xabarnomasini qabul qilgan kunning oʻzida xodimni hisobga qoʻyish kartochkasini bekor qiladi. |
Xabarnoma qabul qilingan kunning oʻzida |
|||
Oilaviy tadbirkorlikni yuridik shaxs tashkil etmasdan amalga oshirish
Yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi oilaviy tadbirkorlik subyektining yakka tartibdagi tadbirkor sifatida roʻyxatdan oʻtgan aʼzosi oyiga eng kam bazaviy hisoblash miqdoridan kam boʻlmagan miqdorda, oilaning boshqa aʼzolari esa eng kam bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida ijtimoiy soliqni toʻlaydi.
Oilaviy tadbirkorlik subyekti nomidan ish koʻradigan yakka tartibdagi tadbirkor sifatida roʻyxatdan oʻtgan oila aʼzosi qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni toʻlovchisi boʻlib, oilaning boshqa aʼzolariga toʻlangan daromaddan toʻlov manbaida jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligʻi va hisoblangan ijtimoiy soliqni toʻlash majburiyati uning zimmasiga yuklatilgan.
Vazirlar Mahkamasining 2009-yil 29-iyuldagi 216-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Yuridik shaxs tashkil etmasdan oilaviy tadbirkorlikni va hunarmandchilik faoliyatini amalga oshirish tartibi toʻgʻrisida”gi Nizomga asosan, oilaviy tadbirkorlik subyekti qonunchilikda yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun shugʻullanishga ruxsat etilgan faoliyat turlarini amalga oshirishi mumkin.
Tadbirkorlik faoliyati oilaviy tadbirkorlik subyekti tomonidan bir nechta obyektlarda alohida amalga oshirilgan taqdirda, har bir alohida obyekt uchun qatʼiy belgilangan miqdordagi soliq hisoblanadi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar toʻlaydigan soliqlar
Tovarlarni (xizmatlar) realizasiyasidan olingan daromadi kalendar yilida 100 million soʻmdan oshmaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni yoki daromad soligʻini jami yillik daromadi toʻgʻrisidagi deklaratsiya asosida toʻlashni tanlashga haqli.
Qatʼiy belgilangan miqdordagi soliq
Qatʼiy belgilangan miqdorda soliq toʻlash xohishini bildirgan soliq toʻlovchi soliqni har oyda, tadbirkorlik faoliyati amalga oshirilgan oyning oʻn beshinchi sanasidan kechiktirmay, qonun hujjatlarida belgilangan miqdorlarda toʻlaydi.
Bir nechta faoliyat turi bilan shugʻullanayotgan soliq toʻlovchilar har bir faoliyat turi boʻyicha qatʼiy belgilangan miqdorda soliqni alohida, shu faoliyat turi uchun belgilangan miqdorda toʻlaydi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlarni davlat soliq xizmati organlarida hisobga qoʻyish ularni davlat tomonidan roʻyxatdan oʻtkazilayotganda (qayta roʻyxatga olinayotganda) tadbirkorlik faoliyatini olib borish joyi boʻyicha amalga oshiriladi.
Yangi roʻyxatdan oʻtgan yakka tartibdagi tadbirkor, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik subyekti qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat roʻyxatidan oʻtkazilgan oydan keyingi oydan boshlab toʻlaydi.
Jami yillik deklaratsiya asosidagi daromad soligʻi
Yakka tartibdagi tadbirkor jami yillik deklaratsiya asosidagi daromad soligʻini toʻlash tartibini quyidagilar orqali tanlashga haqli:
1) tadbirkorlik subyektini davlat roʻyxatidan oʻtkazilishi chogʻida tanlangan soliq toʻlash tartibini koʻrsatish;
2) doimiy yashash joyidagi soliq organiga joriy yilning 25-yanvaridan kechiktirmasdan tanlangan soliq toʻlash tartibi toʻgʻrisida bildirish xati taqdim etish.
Soliq toʻlovchi tomonidan bildirish xatini koʻrsatilgan muddatda taqdim etilmasligi uning soliqni qatʼiy belgilangan miqdorda toʻlashga roziligini bildiradi.
Mazkur yakka tartibdagi tadbirkorlar joriy yilning 1-fevralidan kechiktirmay, yangi roʻyxatdan oʻtgan tadbirkorlar roʻyxatdan oʻtkazilgan oyning oxiriga qadar soliq organiga dastlabki deklaratsiyani taqdim etadi hamda soliqni daromad olingan oydan keyingi oyning 15 kunigacha har oyda toʻlab boradi.
Shuningdek, mazkur yakka tartibdagi tadbirkorlar jami yillik daromadi toʻgʻrisidagi deklaratsiyani soliq organiga keyingi yilning 1-aprelidan kechiktirmay taqdim etadi hamda hujjatlar bilan tasdiqlangan xarajatlarni daromaddan chegirib tashlagan holda soliqni keyingi yilning 1-iyunidan kechiktirmay toʻlaydi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar daromadlarni va xarajatlarni hisobga olish registrlarini yuritishi shart.
Aylanmadan olinadigan soliq hamda umumbelgilangan soliq toʻlovlari
Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi 100 million soʻmdan oshgan, biroq bir milliard soʻmgacha boʻlgan yakka tartibdagi tadbirkorlar oshib ketgan summadan aylanmadan olinadigan soliqni toʻlashga oʻtadi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar aylanmadan olinadigan soliqni toʻlash oʻrniga qoʻshilgan qiymat soligʻini va foyda soligʻini toʻlashga oʻtishga haqli.
Buning uchun yakka tartibdagi tadbirkor hisobda turgan joyidagi soliq organiga tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olgan daromadlari 100 million soʻmdan oshgan sanadan besh kundan kechiktirmay, belgilangan shaklda bildirishnoma yuboradi.
Tovarlarni (xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan daromadi kalendar yil davomida bir milliard soʻmdan oshgan yakka tartibdagi tadbirkorlar qoʻshilgan qiymat soligʻi va foyda soligʻi toʻlaydi.
Ijtimoiy soliq
Ijtimoiy soliq, soliq toʻlovchining kalendar oyda ishlagan kunlari sonidan qatʼi nazar, quyidagicha toʻlanadi:
1) yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan - oyiga bazaviy hisoblash miqdorining bir baravaridan kam boʻlmagan miqdorda;
2) yuridik shaxs tashkil etmagan holda oilaviy tadbirkorlik shaklidagi faoliyatni amalga oshiruvchi oila aʼzolari tomonidan:
- yakka tartibdagi tadbirkor sifatida roʻyxatdan oʻtgan oila aʼzosi tomonidan – oyiga bazaviy hisoblash miqdorining bir baravaridan kam boʻlmagan miqdorda;
- oilaning boshqa aʼzolari tomonidan (18 yoshga toʻlmaganlar bundan mustasno) - oyiga bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida;
3) “Hunarmand” uyushmasining aʼzolari tomonidan – yiliga bir marta bazaviy hisoblash miqdorida;
4) “Usta-shogird” maktabi oʻquvchilari tomonidan ularning 25 yoshga toʻlguniga qadar boʻlgan ish davrida – yilliga bazaviy hisoblash miqdorining kamida bir baravari miqdorida. Belgilangan miqdordagi ijtimoiy soliq toʻlanishi mehnat stajini hisoblab chiqarishda bir yil deb hisobga olinadi.
5) yakka tartibdagi tadbirkorlar bilan mehnat munosabatlarida boʻlgan jismoniy shaxslar tomonidan – yiliga bazaviy hisoblash miqdoridan kam boʻlmagan miqdorida;
Yoshga doir pensiya va nafaqa oluvchi hunarmandchilik subyektlari - “Hunarmand” uyushmasining aʼzolari ijtimoiy soliqni toʻlashdan ozod etiladi.
Yoshga doir pensiya olish huquqiga ega boʻlgan shaxslar, shuningdek I va II guruh nogironi boʻlgan shaxslar uchun ijtimoiy soliq miqdori uning belgilangan eng kam miqdorining kamida 50 foizini tashkil etishi kerak. Mazkur imtiyozlar pensiya guvohnomasi yoki tibbiy-mehnat ekspert komissiyasining maʼlumotnomasi asosida beriladi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun qatʼiy belgilangan miqdorlardagi soliq stavkalari
T/r |
Faoliyat turi |
Qatʼiy belgilangan soliqning |
|||
Toshkent sh. |
Nukus sh. va viloyat boʻysunu- vidagi shaharlar |
boshqa shaharlar |
Boshqa aholi punktlari |
||
1. |
Chakana savdo: |
|
|
|
|
oziq-ovqat tovarlari va nooziq-ovqat tovarlari bilan |
700 000 - 1 000 000 |
265 000 — 800 000 |
|||
dehqon bozorlarida qishloq xoʻjaligi mahsulotlari bilan |
230 000 - 330 000 |
65 000 — 200 000 |
|||
gazetalar, jurnallar va kitob mahsulotlari bilan |
230 000 - 330 000 |
65 000 — 200 000 |
|||
2. |
Maishiy xizmatlar |
230 000 - 330 000 |
65 000 — 200 000 |
||
3. |
Boshqa faoliyat turlari |
230 000 - 330 000 |
65 000 — 200 000 |
||
4. |
Avtomobil transportida yuk tashish xizmatlari: |
||||
3 tonnagacha yuk koʻtarish quvvatiga ega yuk avtomobillari uchun |
200 000 |
||||
3 tonnadan ortiq yuk koʻtarish quvvatiga ega yuk avtomobillari uchun |
300 000 |
Soliq toʻlovchi:
bir nechta faoliyat turi bilan shugʻullanganida, har bir faoliyat turi uchun alohida-alohida qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni toʻlaydi, faoliyat bilan ikki va undan ortiq aholi punktlarida shugʻullanganida esa, ushbu aholi punktlari uchun oʻrnatilgan yuqori stavkada soliq toʻlanadi;
tadbirkorlik faoliyatini ijaraga olingan uskunalarda va binoda amalga oshirgan taqdirda, yashash joyidagi soliq organiga ijaraga beruvchi toʻgʻrisida maʼlumotnoma (axborot) taqdim etishga majbur;
I yoki II guruh nogironligi boʻlgan shaxs hisoblanganida faoliyat turidan va uni amalga oshirish joyidan qatʼi nazar, oyiga qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqning 50 foizini, biroq bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizidan koʻp boʻlmagan miqdorda toʻlaydi;
“Hunarmand” uyushmasi aʼzosi boʻlgan va hunarmandchilik mahsulotlarini (tovarlarini, xizmatlarini) ishlab chiqarish hamda realizatsiya qilishni amalga oshirganida qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni toʻlashdan ozod etiladi;
bolalar oʻyin avtomatlari bilan bogʻliq xizmatlarni koʻrsatsa, har bir jihozlangan joy (birlik) uchun qatʼiy belgilangan miqdordagi soliqni toʻlaydi.
Jismoniy shaxslarning mol-mulkini ijaraga berishdan olingan daromadlariga ushbu Kodeksning 381-moddasi birinchi qismida belgilangan stavkada soliq solinadi.
Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesi, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlari yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun qatʼiy belgilangan soliq stavkalari miqdorini tumanlar hamda shaharlarning iqtisodiy rivojlanish darajasidan kelib chiqqan holda, ushbu moddada oʻrnatilgan qatʼiy belgilangan soliq stavkalarining eng kam va eng yuqori stavkalari doirasida belgilaydi.
Tadbirkorlik subyekti – jismoniy shaxs faoliyatini ixtiyoriy toʻxtatish
1) Soliqlarni yuridik shaxslar uchun nazarda tutilgan tartibda toʻlaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar faoliyatini ixtiyoriy toʻxtatish - yuridik shaxslar uchun belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
2) Qatʼiy belgilangan soliqni (deklaratsiya asosidagi daromad soligʻini) toʻlovchi yakka tartibdagi tadbirkorlar faoliyatini ixtiyoriy toʻxtatish uning roʻyxatdan oʻtkazuvchi organga taqdim etgan arizasi asosida amalga oshiriladi.
Arizaga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:
muhr va shtamplar (agar mavjud boʻlsa);
barcha litsenziyalar (ruxsatnomalar)ning asl nusxalari (agar mavjud boʻlsa);
agar mavjud boʻlsa, asosiy hisobvaragʻi yopilganligi toʻgʻrisidagi tijorat bankining maʼlumotnomasi.
Roʻyxatdan oʻtkazuvchi organning tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyatini toʻxtatish haqidagi qarori qabul qilingandan soʻng 1 ish kunida tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxsga (vakiliga) beriladi yoki pochta orqali joʻnatiladi.
Tadbirkorlik subyekti sifatida faoliyatining toʻxtatilishi jismoniy shaxsni kreditorlar oldidagi uning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish bilan bogʻliq majburiyatlaridan ozod qilmaydi.