O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Soliq qo‘mitasi

Yakka tartibdagi tadbirkorlarni soliqqa tortish

O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga muvofiq, yakka tartibdagi tadbirkorlar soliqlarni quyidagi tartibda to‘laydi:

I. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realiza t siya qilishdan olingan daromadi 100 mln. so‘mdan oshmaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar daromad solig‘ini ikki xil usulda:

1) har oyda qat’iy belgilangan miqdorlardagi soliqni to‘lashi;

2) tadbirkorlik faoliyatidan olingan haqiqiy daromadi bo‘yicha ushbu daromadlarni olish bilan bog‘liq xarajatlar summasini chegirib tashlagan holda doimiy yashash joyidagi davlat soliq inspeksiyasiga deklaratsiya topshirish yo‘li bilan daromad solig‘ini to‘lashi mumkin.

II. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi 100 mln. so‘mdan oshgan biroq 1 mlrd. so‘mdan oshmaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar aylanmadan olinadigan soliqni (avvalgi yagona soliq to‘lovi) to‘lashga o‘tkaziladi.

Bunday tadbirkorlar ham ikki xil usulda soliqlarni to‘lashni tanlashi mumkin:

Ø kalendar yilida realizatsiya tushumi 100 mln. so‘mdan oshganda, oshgan summadan aylanmadan olinadigan soliqni to‘lashi;

Ø kalendar yilida realizasiya tushumi 100 mln. so‘mdan oshganda, aylanmadan olinadigan soliqni to‘lash o‘rniga ixtiyoriy tarzda qo‘shilgan qiymat solig‘ini va foyda solig‘ini to‘lashni tanlashi mumkin.

III. Kalendar yilida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi 1 mlrd. so‘mdan oshgan yakka tartibdagi tadbirkorlar qo‘shilgan qiymat solig‘i va foyda solig‘ini yuridik shaxslar uchun belgilangan tartibda to‘lashga o‘tadi.

Shuningdek, soliqlarni yuridik shaxslar uchun belgilangan tartibda to‘lashga o‘tgan yakka tartibdagi tadbirkorlarga foyda solig‘ini hisoblab chiqarishning soddalashtirilgan tartibini tanlashga huquqi berildi.

Bunda, foyda solig‘ining soddalashtirilgan tartibdagi soliq bazasi jami daromadning 25 foizi miqdorida belgilanadi.

Yakka tartibdagi tadbirkor foyda solig‘ini hisoblab chiqarishning soddalashtirilgan tartibini tanlaganda soliqni hisoblab chiqarish maqsadida xarajatlar hisobini yuritish majburiyatlaridan ozod qilinadi.

Т/р	Realizatsiya tushumlari miqdori	Soliq turi	Soliq stavkasi	Soliqlarni to‘lash tartibi
1.	100 mln . so‘mgacha	Daromad solig‘i	12 % ёки qat’iy miqdordagi summada	Soliqlarni yillik daromadi to‘g‘risidagi deklara t siya asosida yoki qat’iy belgilangan miqdordagi summada to‘lashni tanlashi mumkin.
2.	100 mln.so‘m dan 1 mlrd. so‘m gacha	Aylanmadan soliq yoki QQS va Foyda solig‘i	4 % yoki 15 %	100 mln. so‘mdan oshgan summadan aylanmadan soliqni to‘lashga o‘tadi yoki QQS va foyda solig‘ini to‘lashga ixtiyoriy o‘tishi mumkin
3.	1 mlrd. so‘mdan ortiq	QQS va Foyda solig‘i	12 %	QQS va foyda solig‘ini to‘lashga o‘tadi yoki foyda solig‘ini soddalashtirilgan tartibda to‘lashni tanlashi mumkin.

YAKKA TARTIBDAGI TADBIRKORLIK SUB’EKTLARINI RO‘YXATDAN O‘TKAZIShUChUN ZARUR BO‘LGAN HUJJATLAR RO‘YXATI

Yakka tartibdagi tadbirkorni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish jismoniy shaxs doimiy ro‘yxatda turgan yoki doimiy yashash joyidagi Davlat xizmatlari markazida amalga oshiriladi.

Shuningdek, tadbirkor yollangan xodimni hisobga qo‘yish to‘g‘risida xodim bilan mehnat shartnomasi tuzilgan sanadan boshlab uch ish kunidan kechikmay soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organiga belgilangan shaklga muvofiq shaxsiy kabineti yoki mobil ilovasi orqali eksteritorial tarzda ariza taqdim etadi.

DAVLAT RO‘YXATIDAN O‘TKAZISh TO‘G‘RISIDAGI ARIZAGA QUYIDAGILAR ILOVA QILINADI:

Yakka tartibdagi tadbirkor

Oilaviy tadbirkorlik sub’ekti

Yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan yollangan xodim

- pasport;

- 3x4 sm hajmdagi 2 dona fotosurat;

- davlat bojining belgilangan miqdori to‘langanligi haqidagi bank to‘lov hujjati.

- pasportlar nusxalari va yuridik shaxs bo‘lmagan oilaviy tadbirkorlik shaklida faoliyatni amalga oshiruvchi oila a’zolarining qarindoshlik darajasini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar;

- davlat bojining belgilangan miqdori to‘langanligi haqidagi bank to‘lov hujjati.

- xususiy tadbirkor va xodim o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi nusxasi;

Bosqichlar	Sub’ektlar	Tadbirlar	Bajarish muddatlari

1-bosqich	Ariza beruvchi	1. So`rovnoma Internet jahon axborot tarmog`i orqali rasmiylashtirilganda: so`rovnomani tegishli ma`lumotlar ko`rsatilgan holda elektron shaklda rasmiylashtirish; davlat bojini to`lash. 2. Ro`yxatdan o`tkazuvchi organga o`zi kelib murojaat qilinganda: davlat bojini to`lash; tegishli qog`oz hujjatlarning asl nusxalarini bir nusxada taqdim etish; ro`yxatdan o`tkazuvchi organning xodimi bilan birgalikda arizani to`ldirish.	Ariza beruvchining xohishiga ko`ra Real vaqt rejimida
1-bosqich	Ariza beruvchi		Ariza beruvchining xohishiga ko`ra Real vaqt rejimida

2-bosqich	Tadbirkorlik sub`ektlarini davlat ro`yxatidan o`tkazish va hisobga qo`yishning avtomatlash-tirilgan tizimi	1. Ma`lumotlarni tekshirish, tadbirkorlik sub`ektining noyob identifikatorini berish. 2. Ma`lumotlarni Tadbirkorlik sub`ektlari yagona davlat reestriga kiritish. 3. Ariza beruvchini tadbirkorlik sub`ekti davlat ro`yxatidan o`tkazilganligi to`g`risida xabardor qilish.	Real vaqt rejimida (ariza topshirilgan paytdan boshlab 30 minutdan oshmagan vaqtda)
2-bosqich

O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 31 iyuldagi 219-sonli qarori bilan "Xususiy tadbirkorlar tomonidan xodimlarni yollagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish tartibи to`g`risida"gi Nizomga asosan xususiy tadbirkor xodimlarni yollashni amalga oshiridigan faoliyat turiga bog`liq holda quyida keltirilgan jadvalga muvofiq 1 nafardan 3 nafargachа miqdorda amalga oshirishi mumkin.

Xodimlarni yollagan holda xususiy tadbirkorlar tomonidan amalga oshiriladigan faoliyat turlarining ro`yxati

T/r	Faoliyat turining nomi	Yollanadigan xodimlarning cheklangan soni (nafar)
1.	Chakana savdo (Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug`ullanishi mumkin bo`lgan faoliyat turlari ro`yxatining 1 - 5-bandlari)	1
2.	Qonunchilikda belgilangan ro`yxat bo`yicha hunarmandchilik faoliyatи	3
3.	Maishiy xizmatlar, qonunchilikda belgilangan ro`yxat bo`yicha hunarmandchilik faoliyatidan tashqarи (Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug`ullanishi mumkin bo`lgan faoliyat turlari ro`yxatining 6 - 37-bandlari)	3
4.	Faoliyatning boshqa turlari* (Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug`ullanishi mumkin bo`lgan faoliyat turlari ro`yxatining 38 - 46, 48-53, 55 - 64, 67, 69 - 71, 73 - 79, 81- 88-bandlari)	2

* Vazirlar Mahkamasining 2011 yil 7 yanvardagi 6-son qarori bilan tasdiqlangan “Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug`ullanishi mumkin bo`lgan faoliyat turlari ro`yxati”ning:

47 (Axborotning kriptografik himoyasi vositalarini loyihalash, yaratish, ishlab chiqarish, sotish, ta`mirlash va ulardan foydalanish);

54 (Kontsert-tomosha faoliyatini amalga oshirish);

65 (Veterinariya faoliyati);

66 (Yuklarni avtomobil' transportida tashish);

68 (O`simlik, hayvonlar va minerallardan tayyorlangan dorivor xom ashyoni etishtirish, yig`ishtirish, tayyorlash, qadoqlash va ulgurji sotish);

72 (Rieltorlik faoliyati);

80 (Ekskursiya xizmatlari ko`rsatish bo`yicha turizm faoliyati) bandlarida ko`rsatilgan faoliyat turlarini amalga oshiradigan xususiy tadbirkor faoliyatining asosiy turi bo`yicha yordamchi ishlarni bajarish uchun bir nafar xodimni yollashi mumkin.

Bir necha faoliyat turlari bilan shug`ullanadigan xususiy tadbirkor, faoliyatning turlari sonidan qat`i nazar, 3 nafardan ko`p bo`lmagan xodimlarni yollash huquqiga ega.

Yakka tartibdagi tadbirkor zimmasiga uning har bir xodimi uchun eng kam oylik ish haqining 50 foizidan kam bo`lmagan miqdorda yagona ijtimoiy to`lovni to`lash majburiyati yuklatiladi.

Yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi oilaviy tadbirkorlik sub’ektining yakka tartibdagi tadbirkor sifatida ro‘yxatdan o‘tgan a’zosi oyiga eng kam ish haqidan kam bo‘lmagan miqdorda, oilaning boshqa a’zolari esa eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida yagona ijtimoiy to`lovni to`laydi.

Oilaviy tadbirkorlik sub’ekti nomidan ish ko‘radigan yakka tartibdagi tadbirkor sifatida ro‘yxatdan o‘tgan oila a’zosi qat’iy belgilangan soliqni to‘lovchisi bo‘lib, oilaning boshqa a’zolariga hisoblangan yagona ijtimoiy to`lovnni to‘lash majburiyati uning zimmasiga yuklatilgan.

Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 29 iyuldagi 216-sonli qarori bilan tasdiqlangan «Yuridik shaxs tashkil etmasdan oilaviy tadbirkorlikni va hunarmandchilik faoliyatini amalga oshirish tartibi to‘g‘risida»gi Nizomga asosan, oilaviy tadbirkorlik sub’ekti qonunchilikda yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun shug‘ullanishga ruxsat etilgan faoliyat turlarini amalga oshirishi mukin.

Tadbirkorlik faoliyati oilaviy tadbirkorlik sub’ekti tomonidan bir nechta ob’ektlarda alohida amalga oshirilgan taqdirda, har bir alohida ob’ekt uchun qat’iy belgilangan soliq hisoblanadi.

Qat’iy belgilangan soliq

Kalendar yilida tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan tushumi 100 million so‘mdan oshmagan yakka tartibdagi tadbirkorlar qat'iy belgilangan soliqni to‘laydi.

Qat’iy belgilangan soliq yakka tartibdagi tadbirkorning kalendar oyida ishlagan kunlari sonidan qat'i nazar, qat'iy belgilangan soliq tadbirkorlik faoliyatining turi va soliq to‘lovchining faoliyatni amalga oshirish joyiga qarab belgilangan stavkalar bo‘yicha to‘lanadi.

Yakka tartibdagi tadbirkor faoliyatning bir necha turi bilan shug‘ullangan taqdirda, qat’iy belgilangan soliq faoliyatning har bir turi uchun mazkur turdagi faoliyatga nisbatan belgilangan stavkalar bo‘yicha alohida-alohida hisoblanadi.

Agar faoliyat amalga oshirilgan joy uchun qat’iy belgilangan soliq stavkalari davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan joy uchun belgilangan stavkalardan farq qilsa, qat’iy belgilangan soliq eng yuqori stavka bo‘yicha to‘lanadi.

Masalan, Toshkent viloyatining Zangiota tumanida davlat ro‘yxatidan o‘tgan nooziq-ovqat tovarlari bilan chakana savdo qiluvchi yakka tartibdagi tadbirkor o‘z faoliyatini Toshkent shahrida amalga oshirgan taqdirda, Toshkent shahriga belgilangan eng kam ish haqining 10 baravari miqdoridagi stavka bo‘yicha qat’iy soliq to‘laydi. Agar ushbu tadbirkor Zangiota tumanida faoliyatini amalga oshirsa, eng kam ish haqining 3 baravari miqdoridagi stavka bo‘yicha soliq to‘laydi.

Yangi ro‘yxatdan o‘tgan yakka tartibdagi tadbirkor, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik sub’ekti qat’iy belgilangan soliqni yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan oydan keyingi oydan boshlab to‘laydi.

Kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari kollejni tamomlagandan keyin o‘n ikki oy ichida yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tgan taqdirda, yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tgan sanadan e’tiboran qat’iy belgilangan soliqni to‘lashdan olti oy muddatga ozod etiladi. Yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tilgan paytdan boshlab o‘n ikki oy ichida faoliyat tugatilgan yoki uch va undan ko‘p oyga to‘xtatilgan taqdirda, qat’iy belgilangan soliq faoliyat amalga oshirilgan butun davr uchun to‘lanadi.

Yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tilgan paytdan boshlab o‘n ikki oy ichida faoliyat tugatilgan yoki faoliyat uch va undan ko‘p oyga to‘xtatilgan taqdirda, qat'iy belgilangan soliq faoliyat amalga oshirilgan butun davr uchun to‘lanadi.

Yagona soliq to‘lovi hamda umumbelgilangan soliq to`lovlari

Kalendar yilida tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan tushumi 100 million so‘mdan oshgan, biroq bir milliard so‘mdan oshmagan yakka tartibdagi tadbirkorlar yagona soliq to‘lovini to‘lashga o‘tkaziladi.

Tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan tushumi bir milliard so‘mdan oshmagan yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan daromadlarni va tovar operatsiyalarini hisobga olish registrlari hamda tovar cheklari kitobchasi yuritiladi.

Tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan tushumi kalendar yil davomida bir milliard so‘mdan oshgan yakka tartibdagi tadbirkorlar soliqlar va majburiy to‘lovlarni yuridik shaxslar uchun nazarda tutilgan tartibda to‘laydi hamda buxgalteriya hisobini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda yuritadi.

Yagona ijtimoiy to`lov

Yagona ijtimoiy to`lov soliq to‘lovchining kalendar oyda ishlagan kunlari sonidan qat ’i nazar, majburiy tartibda quyidagicha to‘lanadi:

1) yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan - oyiga eng kam ish haqidan kam bo‘lmagan miqdorda;

2) yakka tartibdagi tadbirkorlar bilan mehnat munosabatlarida bo‘lgan jismoniy shaxslar tomonidan - oyiga eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida;

3) yuridik shaxs tashkil etmagan holda oilaviy tadbirkorlik shaklidagi faoliyatni amalga oshiruvchi oilа a’zolari tomonidan:

- yakka tartibdagi tadbirkor sifatida ro‘yxatdan o‘tgan oila a’zosi tomonidan - oyiga eng kam ish haqidan kam bo‘lmagan miqdorda;

- oilaning boshqa a’zolari tomonidan (o‘n sakkiz yoshga to‘lmaganlar bundan mustasno) - oyiga eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida ;

4) qishloq joylarda ro‘yxatdan o‘tgan va faoliyatini amalga oshirayotgan hunarmandchilik sub'ektlari - "Hunarmand" uyushmasining a'zolari tomonidan - o‘z faoliyatining dastlabki ikki yili mobaynida oyiga eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida ;

5) "Usta-shogird" maktabi o‘quvchilari tomonidan ularning 25 yoshga to‘lguniga qadar bo‘lgan ish davrida - yiliga eng kam oylik ish haqining 2,5 baravaridan kam bo‘lmagan miqdorda. Belgilangan miqdordagi yagona ijtimoiy to‘lovning to‘lanishi mehnat stajini hisoblab chiqarishda bir yil deb hisobga olinadi.

Yoshga doir pensiya va nafaqa oluvchi hunarmandchilik sub'ektlari - "Hunarmand" uyushmasining a'zolari yagona ijtimoiy to‘lovni to‘lashdan ozod etiladi.

Yoshga doir pensiya olish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar, shuningdek
I va II guruh nogironi bo‘lgan shaxslar uchun sug‘urta badalining miqdori uning belgilangan eng kam miqdorining kamida 50 foizini tashkil etishi kerak. Mazkur imtiyozlar pensiya guvohnomasi yoki tibbiy-mehnat ekspert komissiyasining ma’lumotnomasi asosida beriladi.

Yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun qat'iy belgilangan soliq

STAVKALARI

T / r	Faoliyat turi	Bir oylik soliq stavkalari (so‘mda)
T / r	Faoliyat turi	Toshkent shahri	Nukus shahri va viloyat markazlari bo‘lgan shaharlar	boshqa shaharlar	Boshqa aholi punktlari
1 .	Chakana savdo:
	oziq-ovqat tovarlari va nooziq-ovqat tovarlari bilan	825 000	660 000	330 000	220 000
	dehqon bozorlarida qishloq xo‘jaligi mahsulotlari bilan	275 000	165 000	110 000	55 000
	gazetalar, jurnallar va kitob mahsulotlari bilan	275 000	165 000	110 000	55 000
2 .	Maishiy xizmatlar	275 000	165 000	110 000	55 000
3.	Boshqa faoliyat turlari	250 000	165 000	110 000	55 000
4.	Avtomobil transportida yuk tashish xizmatlari:
	3 tonnagacha yukyuk ko‘tarish yuk ko‘tarish quvvatiga ega yuk avtomobillari uchun	165 000
	3 tonnadan ortiq yuk ko‘tarish quvvatiga ega yuk avtomobillari uchun	250 000

Uy xo‘jaligida, shu jumladan, dehqon xo‘jaligida parvarishlangan tirik hayvonlarni (chorva mollari, parrandalar, mo‘ynali va boshqa hayvonlar, baliqlar va boshqalar) hamda ularni so‘yib, xom yoki qayta ishlangan ko‘rinishdagi mahsulotlarni, sanoatda qayta ishlashdan tashqari, chorvachilik, asalarichilik va dehqonchilik mahsulotlarini tabiiy va qayta ishlangan ko‘rinishda (manzarali bog‘dorchilik (gulchilik) mahsulotlaridan tashqari) sotish bundan mustasno.

Soliq to‘lovchi tegishli sotilgan mahsulot mahalliy davlat hokimiyati organi, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi, bog‘dorchilik, uzumchilik yoki polizchilik shirkati boshqaruvi tomonidan berilgan, soliq to‘lovchi tomonidan unga yoxud uning oila a'zolariga ajratilgan yer uchastkasida yetishtirilganligini tasdiqlovchi belgilangan shakldagi hujjatni taqdim etganda soliq solishdan ozod qilinadi.

Izohlar:

1. Jismoniy shaxs:

a) bir nechta faoliyat turi bilan shug‘ullansa, har bir faoliyat turi uchun alohida-alohida soliq to‘laydi;

b) tadbirkorlik faoliyatini ijaraga olingan uskunalar va binoda amalga oshirsa, yashash joyidagi davlat soliq xizmati organiga ijaraga beruvchi to‘g‘risida ma'lumotnoma (axborot) taqdim etishi kerak;

v) davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmagan joyda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirsa, soliqni ro‘yxatdan o‘tkazilgan joyda va faoliyatni haqiqatda amalga oshirayotgan joyda belgilangan stavkalar orasida eng yuqori stavka bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tkazilgan joyda to‘laydi.

g) I yoki II guruh nogironi bo‘lsa, faoliyat turi va uni amalga oshirish joyidan qat'i nazar, qat'iy belgilangan soliqni oyiga eng kam ish haqining 50 foiz stavkasi bo‘yicha to‘laydi.

2. Jismoniy shaxslarning mol-mulkni ijaraga berishdan olgan daromadlariga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i solinadi.

3. Bolalar o‘yin avtomatlari bilan bog‘liq xizmatlarni ko‘rsatuvchi jismoniy shaxslar har bir jihozlangan joy (birlik) uchun qat'iy belgilangan soliq to‘laydilar. Bolalar o‘yin avtomatlari bilan bog‘liq xizmatlarni ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar qat'iy belgilangan soliq o‘rniga yagona soliq to‘lovini yoxud O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksida belgilangan tartibda umumbelgilangan soliqlarni to‘laydilar.

Tadbirkorlik sub’ekti - jismoniy shaxs faoliyatini ixtiyoriy to‘xtatish uning ro‘yxatdan o‘tkazgan organga taqdim etgan arizasi asosida amalga oshiriladi.

Arizaga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:

- davlat soliq xizmati organining soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzi yo‘qligi to‘g‘risidagi xulosasi. Xulosa davlat soliq xizmati organi tomonidan tadbirkorlik sub’ekti - jismoniy shaxs murojaat qilgandan keyin ikki ish kunidan kechiktirmay, soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzlar mavjud bo‘lganda esa - ular to‘langandan keyin ikki ish kunidan kechiktirmay beriladi;

- muhr va shtamplar, agar ular mavjud bo‘lsa;

- barcha litsenziyalar (ruxsatnomalar)ning asl nusxalari, agar ular mavjud bo‘lsa;

- davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnoma;

- banklarda hisob raqamlari ochilmaganligi to‘g‘risidagi xat yoki, agar mavjud bo‘lsa, asosiy hisob raqami yopilgani to‘g‘risidagi bank ma’lumotnomasi.