Фермер хўжаликлари етиштирилган пахта хомашёсини пахтани қайта ишловчи заводларга топшираётган чоғида Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2019 йил 21 январда 3126-сон билан тасдиқланган солиқ ҳисоботлари шаклларининг 3-иловасида келтирилган ҳисобварақ-фактура шаклини тўлдирадилар.

Масалан, “Порлоқ келажак” фермер хўжалиги 2019 йил 8 октябрь куни пахтани қайта ишлаш заводига 12-сон ҳисобварақ-фактурани расмийлаштириш орқали топширган пахта миқдори 10 тоннани ташкил этади.

Пахта хомашёсининг 2019 йил ҳосили учун нарх (ҚҚС билан) 4 300,0 минг сўм миқдорида белгиланган, деб олсак.

Фермер хўжалиги томонидан ҳисобварақ-фактурани расмийлаштириш тартиби қуйидагича амалга оширилади.

1. 1-устунда (товар (иш, хизматлар) номи) - “Пахта толаси” деб ёзади.
2. 2-устунда (ўлчов бирлиги) – “тонна” деб ёзади
3. 3-устунда (Миқдори) – “10” кўрсатади
4. 4-устунда (нархи) – “3 739 130,43” сўмни кўрсатади. Бу пахта толасининг 1 тонна ҚҚС ҳисобга олинмаган ҳолда белгиланган нархи.
5. 5-устунда “Етказиб бериш қиймати” - “37 391 304,3” сўм кўрсатилади
6. 6-устунда (ҚҚС ставкаси) - “15” деб кўрсатилади
7. 7-устунда (ҚҚС суммаси) – “5 608 695,7” сўмни кўрсатади. Бу сумма қуйидагича аниқланади:

а) 4 300 000 х 15 / 115 = 560 869,56 сўм;

 б) 560 869,56 сўм х 10 т. = 5608695,6 сўм.

бунда, 2019 йил 1 октябрдан бошлаб ҚҚС ставкаси 15 фоиз этиб белгиланди.

8. 8-устунда (Етказиб беришнинг ҚҚСни ҳисобга олган ҳолда қиймати) – 43 000 000 сўм.

Тегишлигича қолган реквизитларни тўлдириб чиқади (етказиб берувчи маълумотлари, солиб олувчи маълумотлари, раҳбар, сотиб олувчи ва ҳ.к.).

1. Пахта толасини етиштирадиган фермер хўжаликлари томонидан ушбу маҳсулотни етиштириш учун қилган харажатларида (ёқилғи, минерал ўғитлар, кимёвий ҳимоя воситалари, транспорт хизматлари)га ҚҚС тўлаб берилган бўлса, ушбу ҚҚС ҳисобга олишга ҳамда бюджет билан ҚҚС бўйича ҳисоб-китоб қилишда белгиланган тартибда чегириб ташлашга ҳақлидир.

Шу жумладан, кластер мисолида келтирадиган бўлсак, пахта хомашёсини етиштириш бўйича фермерлар билан шартнома тузган корхона, фермерни ёқилғи, минерал ўғитлар, кимёвий ҳимоя воситалари, транспорт хизматлари билан таъминлашни ўз зиммасига олган тақдирда, ушбу маҳсулотларни етказиб берувчилардан сотиб олганда, уларга тўлаб берган ҚҚСни ўзида ҳисобга олади ва келгусида фермерга бериб юборганда ҳам ҳисобварақ-фактура расмийлаштириб, унда ҚҚС суммани акс эттиради. Ушбу суммани фермер хўжалиги, ўз навбатида, ҳисобга олиши мумкин бўлади. Яъни кимё саноати корхоналари томонидан кластер корхоналарига сотилган минерал ўғит икки маротаба ҳисобга олиниши мумкин бўлади.

Биринчиси кластер корхонасида, иккинчиси фермер хўжаликларида. Харид қилинган товар учун тўланган ҚҚС суммасини ҳисобга олиш ҳуқуқи пайдо бўлиши, бюджетга тўланадиган ҚҚС суммасини камайтириш имкониятини яратади.