O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 6-sentabrdagi  Farmoni bilan hisob-kitoblarning shaffofligini yanada oshirish, naqd pul mablag‘larining xufiyona aylanishini qisqartirish orqali byudjet daromadlariga qo‘shimcha manbalarni jalb etishga xizmat qiluvchi yangi zamonaviy avtomatlashtirilgan tizim yaratildi. Ushbu tizim joriy yil 1-yanvardan boshlab savdo va xizmat ko‘rsatish sohalariga bosqichma bosqich joriy qilinmoqda.  

Ma’lumki, bugungi kunda barcha sohalar qatori soliq tizimi ham raqamli texnologiyalarni keng joriy qilgan holda soliq to‘lovchilar bilan muloqotni shaffof va o‘zaro hamkorlik tamoyillari asosida yo‘lga qo‘ymoqda. Maqsad zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy qilib, raqamli iqtisodiyotni hayotga tatbiq etish orqali aholining yashash darajasini yanada yaxshilashga qaratilgan.

Oddiy qilib aytganda, har birimiz kundalik yumushlar bilan turli savdo va xizmat ko‘rsatish ob’yektlarida savdo-sotiq ishlarini amalga oshiramiz. Biroq, xarid qilingan tovarning miqdori, qiymati ya’ni summasi qolaversa, boshqa ma’lumotlarini bilmaymiz. Shu sababdan ham mamlakatimizda savdo va xizmat ko‘rsatish sohasida hisob-kitoblarning shaffofligini yanada oshirish maqsadida onlayn nazorat-kassa mashinalari amaliyotga keng tadbiq etila boshlandi.

Xorazm viloyatidagi tadbirkorlik sub’yektlari tomonidan ham ushbu onlayn kassa mashinalariga katta qiziqish bildirilib murojaatlar soni ortib bormoqda. Bugungi kungacha viloyat bo‘yicha 1120 ta xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar onlayn nazorat kassa mashinalariga o‘tishi belgilangan, biroq tadbirkorlarning murojaatini inobatga olib 1139 nafar tadbirkorlik sub’yekti bilan shartnomalar tuzildi. 

2020-yil 1-yanvardan boshlab savdo va xizmat ko‘rsatish sohasiga onlayn nazorat-kassa mashinalirini bosqichma bosqich tatbiq etish belgilab berilgan bo‘lib, birinchi bosqichida alkogol va tamaki mahsulotlari, dori-darmon, avtomobillarga benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz yoqilg‘isi savdosi bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlik sub’yektlari onlayn nazorat-kassa mashinalariga o‘tishni boshladilar. Buning samarasida tadbirkorning hisob kitobi aniq bo‘lib, iste’molchining huquqlari to‘la bajarilishiga erishilmoqda.

Tadbirkorlik sub’yektlari onlayn nazorat-kassa mashina yoki virtual kassadan foydalanishga o‘tgan taqdirda, ularga hisoblangan va to‘lanishi lozim bo‘lgan foyda solig‘i yoki yagona soliq to‘lovi yoxud qat’iy belgilangan soliq summasini onlayn-NKMni 2021-yil 1-yanvarga qadar davlat soliq xizmati organlarida ro‘yxatga qo‘yish sharti bilan, uning har birini xarid qilish, o‘rnatish va ishga tushirish bilan bog‘liq xarajatlar summasiga kamaytirish huquqi beriladi. Biroq bunda bazaviy hisoblash miqdorining 10 baravaridan oshmasligi kerak.

Endilikda tadbirkorlar kunlik o‘rtacha naqd pul tushumi miqdoridan qat’i nazar naqd pulni bank kassalariga o‘zlari mustaqil ravishda topshirish huquqiga ega bo‘ladi. Shuningdek, tadbirkorlik sub’yektlari onlayn nazorat-kassa mashinalari yoki virtual kassadan foydalanishga o‘tgan taqdirda ularga nisbatan amaldagi fiskal xotiraga ega bo‘lgan nazorat kassa mashinalarini ishlatish, kassir-operatsiyachi tomonidan nazorat-kassa daftarini yuritish, ish kuni oxirida har bir nazorat-kassa mashinasi bo‘yicha kunlik hisobotni chiqarib olish majburiyatlari bekor qilingani ham yana bir qulaylik bo‘ldi.

Zamonaviy va qulay ushbu qurilmadan chiqayotgan xarid chekida tovarlar yoki xizmatlar nomi miqdori va qiymati qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘lganda mazkur soliqning stavkasi va summasi, shuningdek QR-kod fiskal belgi yordamida majburiy tartibda aks ettiriladi. 

Xorazm viloyat DSB

Matbuot xizmati