Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 сентябрдаги  фармони билан ҳисоб-китобларнинг шаффофлигини янада ошириш, нақд пул маблағларининг хуфиёна айланишини қисқартириш орқали бюджет даромадларига қўшимча манбаларни жалб этишга хизмат қилувчи янги замонавий автоматлаштирилган тизим яратилди. Ушбу тизим жорий йил 1 январдан бошлаб савдо ва хизмат кўрсатиш соҳаларига босқичма босқич жорий қилинмоқда.  

Барчамизга маълумки бугунги кунда барча соҳалар қатори солиқ тизими ҳам рақамли технологияларни кенг жорий қилган ҳолда солиқ тўловчилар билан мулоқотни шаффоф ва ўзаро ҳамкорлик тамойиллари асосида йўлга қўймоқда. Мақсад замонавий ахборот технологияларини жорий қилиб, рақамли иқтисодиётни ҳаётга тадбиқ этиш орқали аҳолининг яшаш даражасини янада яхшилашга қаратилган.

Оддий қилиб айтганда, ҳар биримиз кундалик юмушлар билан турли савдо ва хизмат кўрсатиш объектларида савдо-сотиқ ишларини амалга оширамиз. Бироқ, харид қилинган товарнинг миқдори, қиймати яъни суммаси, қолаверса бошқа маълумотларини билмаймиз. Шу сабабдан ҳам мамлакатимизда савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасида ҳисоб-китобларнинг шаффофлигини янада ошириш мақсадида онлайн назорат касса машиналари амалиётга кенг тадбиқ этила бошланди.

Хоразм вилоятидаги тадбиркорлик субъектлари томонидан ҳам ушбу онлайн касса машиналарига катта қизиқиш билдирилиб мурожаатлар сони ортиб бормоқда. Бугунги кунгача вилоят бўйича 1120 та хўжалик юритувчи субъектлар онлайн назорат касса машиналарига ўтиши белгиланган, бироқ тадбиркорларнинг мурожаатини инобатга олиб 1139 нафар тадбиркорлик субъекти билан шартномалар тузилди. 

2020 йил 1 январдан бошлаб савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасига онлайн назорат касса машиналирини босқичма босқич тадбиқ этиш белгилаб берилган бўлиб, биринчи босқичида алкоголь ва тамаки маҳсулотлари, дори-дармон, автомобилларга бензин, дизель ёқилғиси ва газ ёқилғиси савдоси билан шуғулланувчи тадбиркорлик субъектлари онлайн назорат касса машиналарига ўтишни бошладилар. Бунинг самарасида тадбиркорнинг ҳисоб китоби аниқ бўлиб, истеъмолчининг ҳуқуқлари тўла бажарилишига эришилмоқда.

Тадбиркорлик субъектлари онлайн-назорат касса машина ёки виртуал кассадан фойдаланишга ўтган тақдирда, уларга ҳисобланган ва тўланиши лозим бўлган фойда солиғи ёки ягона солиқ тўлови ёхуд қатъий белгиланган солиқ суммасини онлайн-НКМни 2021 йил 1 январга қадар давлат солиқ хизмати органларида рўйхатга қўйиш шарти билан, унинг ҳар бирини харид қилиш, ўрнатиш ва ишга тушириш билан боғлиқ харажатлар суммасига камайтириш ҳуқуқи берилади. Бироқ бунда базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 бараваридан ошмаслиги керак.

Эндиликда тадбиркорлар кунлик ўртача нақд пул тушуми миқдоридан қатъи назар нақд пулни банк кассаларига ўзлари мустақил равишда топшириш ҳуқуқига эга бўлади. Шунингдек, тадбиркорлик субъектлари онлайн назорат-касса машиналари ёки виртуал кассадан фойдаланганишга ўтган тақдирга уларга нисбатан амалдаги фискал хотирага эга бўлган назорат касса машиналарини ишлатиш, кассир-операциячи томонидан назорат-касса дафтарини юритиш, иш куни охирида ҳар бир назорат-касса машинаси бўйича кунлик ҳисоботни чиқариб олиш мажбуриятлари бекор қилингани ҳам яна бир қулай бўлди.

Замонавий ва қулай ушбу қурилмадан чиқаётган харид чекида товарлар ёки хизматлар номи миқдори ва қиймати қўшилган қиймат солиғи бўлганда мазкур солиқнинг ставкаси ва суммаси шунингдек QR код ва фиcкал белги ёрдамида мажбурий тартибда акс эттирилади. 

Хоразм вилоят ДСБ

Матбуот хизмати