Soliq xavflarining tahlili

Soliq xavfini tahlil qilish va natijalarini baholash Davlat soliq qoʼmitasining axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va tahlilning avtomatlashtirilgan tizimi orqali yuritiladi.

Bu qanday ishlaydi.

Soliq organlari maxsus dasturiy mahsulot orqali soliq toʼlovchilar toʼgʼrisidagi ichki va tashqi manbalardan olingan maʼlumotlarni ishlab chiqilgan mezonlar asosida tahlil qiladi:

Misol uchun,

- davlat soliq xizmati organlari oldida soliq qarzdorligining doimiy yuzaga kelishi;

- hisobotlarni taqdim etish muddatidan kechiktirib taqdim etilganligi;

-xronometraj koʼzdan kechirish oʼtkazilgandan keyingi davrlarda tovarlar (ishlar, xizmatlar) realizatsiyasidan tushgan tushumlar kamayib ketganligi;

-hisobvaraq-fakturalari orqali kirim qilingan tovarlar hajmiga nisbatan oʼrtacha oylik tushumlarining farq qilishi;

- xoʼjalik yurituvchi subʼektlarning topshirilgan naqd (plastik) pul mablagʼlari bilan hisobotida koʼrsatgan tovar aylanmasining kamaytirib koʼrsatilganligi;

- rasmiy tartibda buxgalteriya hisobini yuritish uchun hisobchi (buxgalter) roʼyxatga olmagan xoʼjalik yurituchi subʼektlar.

Dasturiy mahsulot olingan maʼlumotlarning toʼliq tahlilini oʼtkazadi va ball tizimida soliqqa oid huquqbuzarlik darajasi boʼyicha yakuniy natijani beradi.

Oqibatlari:

Аvtomatlashtirilgan dasturiy mahsulot orqali soliq xavfi mezonlari asosida, avtomatik ravishda ball tizimida baholangan tadbirkorlik subʼektlari soliq huquqbuzarligining xavflilik darajasidan kelib chiqib quyidagi uchta guruhga boʼlinadi:

a) soliq xavfi yuqori boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari (qizil yoʼlak);

b) soliq xavfi oʼrta boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari (sariq yoʼlak);

v) soliq xavfi past boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari (yashil yoʼlak).

Soliq xavfi yuqori (qizil yoʼlak) boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari shaxsiy kabineti orqali davlat soliq xizmati organi tomonidan xabardor qilinadi hamda Oʼzbekiston Respublikasining Soliq kodeksida belgilangan tartibda soliq auditi tayinlanadi.

Soliqqa oid huquqbuzarlik sodir etish xavfi oʼrtacha (sariq yoʼlak) boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari Oʼzbekiston Respublikasining Soliq kodeksida belgilangan tartibda kameral tekshiruvidan oʼtkaziladi.

Davlat soliq xizmati organlari tomonidan soliq xavfi past boʼlgan tadbirkorlik subʼektlariga soddalashtirilgan “yashil yoʼlak” tartibida xizmat koʼrsatiladi va tekshirish tadbirlari tayinlanmaydi.