O‘zbekiston Respublikasining “Soliq va bojxona qonunchiligi takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga qo‘shimcha va o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risida" qonuni qabul qilindi (O‘RQ-785-son 26.07.2022). Qonunga muvofiq:
- Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari va maktablarga farzandlarini yuborayotgan ota-onalarning oyiga 3 mln so‘mgacha bo‘lgan to‘lovlari daromad solig‘idan ozod etildi (Soliq kodeksining 378-moddasi).
- 2022 yil 1 sentabrdan 2025 yil 1 yanvarga qadar bo‘lgan davrda xotin-qizlarning bandligini oshirish maqsadida mehnat resurslari zich bo‘lgan qishloq joylarning reestriga kiritilgan hududlardagi tadbirkorlik sub’ektlariga ijtimoiy soliq stavkasi 1 foiz miqdorida o‘rnatilmoqda (Soliq kodeksining 483-moddasi).
- Uyali aloqa xizmatlariga solinadigan aksiz solig‘i stavkasi 10 foiz (amalda – 15 foiz) etib o‘rnatildi (Soliq kodeksining 2893-moddasi);
- Qishloq joylarda o‘rnatilgan antenna-machta inshootlari va ular egallagan yerlar mulk va yer solig‘idan ozod qilinishi belgilandi (Soliq kodeksining 414 va 428-moddalari);
- 2022 yil 1 apreldan 2025 yil 1 yanvarga qadar:
– chakana savdo va umumiy ovqatlanish, mehmonxona, avtotransportda yo‘lovchi va yuk tashish, avtotransport vositalariga texnik xizmat ko‘rsatish, kompyuter xizmatlari, maishiy texnikani ta’mirlash, agro va veterinariya hamda ko‘ngilochar markazlarda xizmat ko‘rsatuvchi tadbirkorlik sub’ektlari uchun ijtimoiy soliqning 1 foizlik stavkasini qo‘llash;
– 28 ta tuman va shaharlarning xalq deputatlari Kengashlari tomonidan belgilanadigan turizm hududlarida ko‘rsatilayotgan mehmonxona, savdo, umumiy ovqatlanish, ko‘ngilochar, turoperator va turagent xizmatlari uchun aylanmadan olinadigan soliqning 1 foizlik stavkasini qo‘llash hamda mulk va yer solig‘i bo‘yicha hisoblangan summaning 1 foizini undirish belgilandi;
- 2022 yil 1 yanvardan 2027 yil 1 yanvarga qadar mehmonxona obyektlari va maydoni 5 ming kvadrat metrdan yuqori bo‘lgan savdo komplekslari bo‘yicha tadbirkorlik subyektlari uchun:
- 2022 yil 1 apreldan 2024 yil 31 dekabrga qadar aksiya, dividend va obligatsiyalar bo‘yicha olingan daromadlarga soliq stavkasini pasaytirish va ozod qilish ko‘rinishida imtiyozlar beriladi (Soliq kodeksining 483-moddasi).
- Tadbirkorlik subyektlarining o‘z xodimlari va ularning yaqin qarindoshlari uchun ommaviy-madaniy va konsert-tomosha tadbirlariga kirish chiptalarini xarid qilish xarajatlari foyda solig‘i va aylanmadan olinadigan soliq bazasidan chegiriladi (Soliq kodeksining 317 va 464-moddalari);
- 2022 yil 1 apreldan 2025 yil 1 yanvarga qadar milliy musiqa cholg‘u asboblarini ishlab chiqaruvchi tadbirkorlar uchun aylanmadan olinadigan va ijtimoiy soliq stavkalarini 1 foiz miqdorida belgilanadi (Soliq kodeksining 483-moddasi).
- 2022 yil 1 apreldan 2025 yil 1 yanvarga qadar tibbiyot asbob-uskunalari va buyumlarining ehtiyot qismlari importi qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod qilinadi (Soliq kodeksining 483-moddasi).
- 2025 yil 1 yanvarga qadar kooperatsiya asosida baliq yetishtirishni yo‘lga qo‘ygan va daromadining 90 foizidan ortiq qismi baliq yetishtirish hisobidan shakllanadigan xo‘jaliklarni soliqlarning barcha turlaridan (bundan qo‘shilgan qiymat solig‘i va ijtimoiy soliq mustasno) ozod etiladi (Soliq kodeksining 483-moddasi).
- Norezident hisoblangan jismoniy shaxslarning O‘zbekiston Respublikasidagi manbalardan oladigan daromadlari bo‘yicha jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i stavkasi 12 foiz etib belgilandi (Soliq kodeksining 382-moddasi).
- Soliq to‘lovchilar tomonidan so‘nggi 2 yilda baholovchi tashkilotni jalb qilgan holda o‘tkazilgan baholash natijalari mulk solig‘i bo‘yicha soliq bazasini aniqlashda asos hisoblanadi.
- Mulk solig‘i bo‘yicha eng kam qiymat qo‘llanilmaydigan ko‘chmas mulk obyektlari qonun hujjatlari bilan belgilanadi (Soliq kodeksining 412-moddasi).
- Charm-poyabzal va mo‘ynachilik sohasi korxonalari uchun ko‘zda tutilgan soliq va bojxona imtiyozlari muddati 2023 yil 1 yanvardan 2026 yil 1 yanvarga qadar uzaytirildi.
2022 yil 1 apreldan 2025 yil 1 yanvarga qadar quyidagilar jami daromadining umumiy hajmiga qarab ijtimoiy soliqni 1 foiz miqdoridagi stavkada to‘layd:
(Soliq kodeksining 483-moddasi).
- Nodavlat maktabgacha ta’lim va nodavlat maktablarda ijtimoiy ko‘makka muhtoj oilalarning qobiliyatli va iqtidorli farzandlarining bepul ta’lim olishi, ularning ota-onalariga daromad sifatida qaralmasligi hamda talabalarning oliy ta’lim muassasalari hududida tashkil etgan pullik sport to‘garaklari, o‘quv kurslari va boshqa ta’lim xizmatlari ko‘rsatishdan olgan daromadlari jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘iga tortilmaydi (Soliq kodeksining 369-moddasi).
- Budjetlararo munosabatlarni muvofiqlashtirish hamda mahalliy byudjet daromadlarini mustahkamlash maqsadida, xodimlari 25 nafardan ortiq bo‘lgan alohida bo‘linmalarga (filiallarga) ega soliq agentlari yirik soliq to‘lovchilar toifasiga kirishidan qat’i nazar, o‘zlarining soliq bo‘yicha hisobda turgan joydagi soliq organiga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i bo‘yicha hisobotini taqdim etadi (Soliq kodeksining 389-moddasi).