Солиқларни фақат тадбиркорлар тўлайди, деб фикр юритиш нотўғри. Оддий фуқаролар ёки қонуний тилда айтганда – жисмоний шахслар ҳам давлат олдида бурчлидир. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 51-моддасига мувофиқ: “Фуқаролар қонун билан белгиланган солиқлар ва маҳаллий йиғимларни тўлашга мажбурдирлар.”
Жисмоний шахслар тўлаши керак бўлган солиқларга мол-мулк солиғи ва ер солиғи киради. Мазкур солиқлардан тушадиган тушумлар маҳаллий – туман ва шаҳар бюджетларининг манбаи ҳисобланади. Ушбу маблағлар ободонлаштириш, ижтимоий объектлар ва стратегик муҳим соҳаларни ривожлантиришга сарфланади. Шу сабабли, фуқароларнинг солиқ мажбуриятларини ўз вақтида бажариши ва маҳаллий ҳокимиятларнинг мақсадли харажатлари – бу жамиятнинг хавфсиз, фаровон ва илғор ҳаёти кафолатидир.
Эслатиб ўтамиз: мол-мулк ва ер солиғи тўлашнинг охирги муддати яқинлашмоқда. Янги таҳриридаги Солиқ кодексида 2020 йилдан бошлаб солиқ тўловчиларга қулайлик яратиш учун икки тўлов санаси белгиланган. Бу 423- ва 440-моддаларда акс эттирилган: “Солиқ даври учун солиқни тўлаш тенг улушларда 15 апрелга ва 15 октябрга қадар амалга оширилади.”
Шу билан бирга, коронавирус пандемияси даврида аҳолига муҳим имтиёзлар берилди. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги ПФ-5969-сонли Фармонининг 5-бандига мувофиқ жисмоний шахсларнинг мол-мулк солиғи ва ер солиғини тўлаш муддати 2020 йил 15 октябргача узайтирилди.
Жисмоний шахслар белгиланган муддатларда ҳисобланган солиқларни тўламаган тақдирда, 16 октябрдан бошлаб ҳар бир кечиктирилган кун учун пеня ҳисобланади.
Ҳудудлар кесимида, мол-мулк солиғи ва ер солиғи тўлаш бўйича нисбатан юқори кўрсаткичлар:
Хоразм вилояти – 68,0 %
Навоий вилояти – 59,1 %
Наманган вилояти – 57,7 %
Тошкент шаҳри – 57,3 %
28 сентябрь ҳолатига, аҳоли томонидан жами 1,2 млрд. сўм солиқ тўланди. Шундан 460 млн. сўмдан зиёди мол-мулк солиғи, 670 млн. сўмдан ортиғи ер солиғи ҳисобидаг тўғри келмоқда.
Муҳим эслатма: ушбу солиқ турлари бўйича имтиёзлар назарда тутилган. Бу борада энг кўп имтиёзга эга бўлганлар Тошкент шаҳри, Тошкент вилояти, Aндижон вилояти, Самарқанд вилоятида қайд этилган.
Имтиёзлар кимларга тааллуқли?
Солиқ имтиёзлари
** Ушбу моддаларда белгиланган солиқ имтиёзлари мулкдорнинг танловига кўра фақат битта яшаш учун мўлжалланган кўчмас мулк объектига татбиқ этилади
* Ушбу моддаларда белгиланган солиқ имтиёзлари тегишли талабга жавоб берадиган барча кўчмас мулк объектларига татбиқ этилади
Муҳим! Ушбу моддаларда кўрсатилган солиқ имтиёзларига эга бўлган шахслар солиқ имтиёзларини олиш ҳуқуқини тасдиқловчи ҳужжатларини ер участкаси ёхуд солиқ солиш объекти жойлашган ердаги солиқ органларига мустақил равишда тақдим этади.
Ҳурматли солиқ тўловчилар! Давлат солиқ қўмитаси Сизларга қулайлик яратиш мақсадида ер солиғи ва мол-мулк солиғини уйдан чиқмай, масофадан туриб тўлаш имкониятини тақдим этади. Замонавий технологиялардан фойдаланинг!
Мазкур солиқларни қуйидагилар орқали масофадан тўлаш мумкин:
– SOLIQ мобил иловаси;
– my.soliq.uz сайти;
– мобил тўлов иловалари.
ДСҚ Матбуот хизмати