2022-yilda soliq qonunchiligiga kiritilgan o‘zgarishlar yuzasidan quydagilar maʼlum qilinadi:

Soliq organlarining zamonaviy axborot texnologiya instrumentlari bo‘lgan elektron hisobvaraq-faktura, onlayn nazorat kassa mashnasidan foydalangan holda hamda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki, Davlat bojxona qo‘mitasi bilan real vaqt rejimida maʼlumot almashishni joriy etish orqali 2022-yil uchun taqdim etiladigan qo‘shilgan qiymat solig‘i, aylanmadan olinadigan soliq va aksiz solig‘i hisobotlari avtomatlashtirildi.

Jumladan, quyidagi daromadlar:

- elektron hisob-fakturalar;

- onlayn nazorat kassa mashinasi cheklari;

- “marketpleys” tizimi orqali shakllangan daromadlar (internet orqali tovarlar va xizmatlarni sotish va sotib olish uchun onlayn platforma);

- eksport qilishdan olingan daromadlar orqali soliq hisobotlari avtomatik ravishda shakllantiriladi.

Bunda soliq to‘lovchilardan:

- realizatsiya qilingan har bir tovarlar (xizmatlar) uchun qatʼiy belgilangan hisobvaraq-fakturalarni rasmiylashtirish;

- tovarlar (ishlar, xizmatlar) sotilganda tushumlarni onlayn-NKM, virtual kassalariga kirim qilish talab etiladi.

Bundan tashqari, soliq solish maqsadida quyidagi xarajat va boshqa daromadlarga bir tomonlama hisobvaraq-faktura rasmiylashtirish lozim bo‘ladi:

Xususan:

1. Qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha:

- bozor qiymatidan past narxda realizatsiya qilingan tovarlarning (xizmatlarning) bozor qiymati va QQS kiritilmagan holda realizatsiya qilish narxi o‘rtasidagi ijobiy farq summasi;

- tovarlarni import qilishda QQS to‘lash maqsadida tovarlarning bojxona qiymati va QQS kiritilmagan holda realizatsiya qilish narxi o‘rtasidagi ijobiy farq summasi.

2. Aylanmadan olinadigan soliq bo‘yicha:

- uzoq muddatli shartnomalar bo‘yicha daromadlar;

- REPO operatsiyalari bo‘yicha daromadlar;

- qimmatli qog‘ozlar va (yoki) muddatli bitimlarning moliyaviy vositalariga doir operatsiyalar bo‘yicha olingan daromadlar;

- asosiy vositalarning va boshqa mol-mulkning chiqib ketishidan olingan daromadlar;

- tekinga olingan mol-mulk (olingan xizmatlar);

- inventarizatsiya natijasida aniqlangan ortiqcha tovar-moddiy zaxiralarning va boshqa mol-mulkning qiymati tarzidagi daromadlar;

- qonun hujjatlarida belgilangan tartibda majburiyatlarni hisobdan chiqarishdan olingan daromadlar;

- talab qilish huquqidan o‘zganing foydasiga voz kechish shartnomasi bo‘yicha olingan daromadlar;

- ilgari chegirib tashlangan xarajatlar yoki zararlarning o‘rnini qoplash tarzidagi daromadlar;

- shartnoma majburiyatlarini buzganlik uchun to‘lanishi lozim bo‘lgan jarimalar, penyalar va boshqa sanksiyalar, shuningdek zararlarning (ziyonning) o‘rnini qoplash summalari;

- valyuta hisobvaraqlari bo‘yicha ijobiy kurs farqining salbiy kurs farqidan oshish summasi;

- aksiyador, ishtirokchi yuridik shaxs foydasiga o‘z ulushining (ulushi bir qismining) qiymatini olishdan voz kechish natijasida ustav fondi (ustav kapitali) kamayishi munosabati bilan olgan daromadlari;

- nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foyda tarzidagi daromadlari;

- dividendlar tarzida olingan daromadlari;

- foizlar tarzida olingan daromadlar.

3. Aksiz solig‘i bo‘yicha:

- aksiz to‘lanadigan tovarlarni qaytarish sharti bilan qayta ishlash uchun topshirishda;

- aksiz to‘lanadigan tovarlardan o‘z ehtiyojlari uchun foydalanishda;

- aksiz tovarlarni realizatsiya qilish narxi va tannarxi  o‘rtasidagi ijobiy farqga;

- aksiz to‘lanadigan tovarlarning buzilishi, yo‘qotilishi, yaroqsizligi, kamomad, yo‘qotish yoki shikastlanish (sinish, bo‘linish) aniqlanishida.

Qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha barcha toifadagi soliq to‘lovchilar uchun yagona soliq davri etib bir oy belgilanmoqda.

Aylanmadan olinadigan soliq bo‘yicha amaldagi har choraklik bo‘lgan soliq hisoboti davri har oylik etib belgilanmoqda.

Shuningdek:

- O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali tovarlarni olib kirishni (importni) amalga oshiruvchi yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar qaysi sana oldinroq kelishiga qarab, ular import shartnomasi tuzilgan yoki tovarlarni olib kirilgan (import qilingan) sanadan boshlab;

- aksiz solig‘i to‘lanadigan tovarlarni (xizmatlarni) ishlab chiqaruvchi va (yoki) foydali qazilmalarni qazib olishni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar, benzin, dizel yoqilg‘isi va gazni realizatsiya qilishni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar, lotoreyalarni tashkil etish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar, alkogol mahsulotlari, shu jumladan pivoni chakana sotish bo‘yicha turg‘un savdo shoxobchalari va soliq maslahatchilari tegishli ruxsatnomalar (litsenziyalar)ni olgan yoki faoliyatini boshlaganligi to‘g‘risida vakolatli organni xabardor qilgan sanadan boshlab;

- yuridik shaxslar-qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchilariga, basharti ular yigirma besh gektar va undan ortiq sug‘oriladigan qishloq xo‘jaligi ekin maydoni mavjud bo‘lsa, ko‘rsatilgan yer uchastkasiga bo‘lgan huquq yoki uning maydoni o‘zgarganligini tasdiqlovchi hujjatlar ro‘yxatga olingan sanadan boshlab;

- oddiy shirkat ishlarini yuritish o‘z zimmasiga yuklatilgan ishonchli shaxsga-oddiy shirkat shartnomasi doirasida amalga oshirilayotgan faoliyat bo‘yicha oddiy sheriklik shartnomasi tuzilgan sanadan boshlab Qo‘shilgan qiymat solig‘i va foyda solig‘i to‘lashga o‘tadi.

Soliq qonunchiligi normalarini qo‘llash bo‘yicha qo‘shimcha savollar yuzaga kelsa DSQ Call-markazining 71 202-32-82, 1198 telefon raqamlariga murojaat qilish orqali tegishli maʼlumotlarni olishingiz hamda ushbu xabarnomani maʼlumot tariqasida qabul qilishingiz mumkin.

Soliq xizmati — insofli soliq to‘lovchining ishonchli hamkori!