Bugungi kunda tadbirkorlik faoliyatini yuritish uchun keng imkoniyatlar yaratilgan. Xususan, korxona ochib uni davlat roʻyxatidan oʻtkazish va soliq organlarida hisobga qoʻyishni uydan yoki ofisdan chiqmasdan internet orqali elektron tarzda amalga oshirish mumkin.

Yoki hujjatlarni rasmiylashtirishda va interaktiv xizmatdan foydalanishda yuridik yordam olish uchun istalgan davlat xizmatlari markazlariga murojaat qilish mumkin.

Oldin yuridik shaxsni davlat roʻyxatidan oʻtkazish uchun albatta oʻsha hududdagi davlat organlariga murojaat qilish kerak edi. Bu jarayonlar hozirgi kunda toʻliq avtomatlashtirilgan, yaʼni davlat roʻyxatidan oʻtish jarayonida tadbirkorlik subyekti qaysi soliq turini toʻlashni – aylanmadan olinadigan soliqmi yoki QQS va foyda soligʻi toʻlovinimi tanlashi va bir vaqtning oʻzida soliq organlarida ham soliq toʻlovchi siyatida hisobga turishi, shuningdek bank hisobvaragʻini ochish boʻyicha ariza yuborishi ham mumkin.

Bu kabi qulayliklar respublikamizda tadbikorlik subyektlari sonining yana oshishiga va yangi korxona va tashkilotlarni tashkil etishga olib kelmoqda.

Xususan, joriy yil boshidan buyon bugungi kunga qadar 117,7 mingta tadbirkorlik subyekti, shundan 59,7 mingtasi yuridik shaxs va 58 mingta YATT davlat roʻyxatidan oʻtib bir vaqtda soliq organlarida ham hisobga olindi. Yaʼni, shuncha yangi soliq toʻlovchi yuzaga keldi desak boʻladi.

Faoliyat yuritib kelayotgan subyektlarni yillik tovar oboratiga qarab toifalarga ajratish va shu orqali ularni aniq qoʻllab quvvatlash mexanizmini yaratish maqsadida 2023-yil 10-fevralda Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining PF-21-son farmoni qabul qilindi.

Mazkur Farmon bilan tadbirkorlik subyektlarini kichik, oʻrta va yirik toifalarga ajratish belgilandi.

Shu kunga qadar qonunchilikda oʻrta tadbirkorlik tushunchasi mavjud emas edi. Subyektlar faoliyat turidan kelib chiqib oʻrtacha yillik xodimlar soniga qarab kichik va yirik subyektlarga ajratilar edi.

Endilikda:

YATTlar;

taʼsischilari (ishtirokchilari) jismoniy shaxslar boʻlgan hamda jami daromadi kalendar yil davomida 1 milliard soʻmgacha boʻlgan mikrofirmalar;

jami daromadi yil davomida 1 milliard soʻmdan 10 milliard soʻmgacha boʻlgan hamda taʼsischilari (ishtirokchilari) yuridik shaxslar boʻlgan kichik korxonalar – kichik tadbirkorlik subyektlari:

jami daromadi kalendar yil davomida 10 milliard soʻmdan 100 milliard soʻmgacha boʻlgan yuridik shaxslar – oʻrta tadbirkorlik subyektlarm;

jami daromadi kalendar yil davomida 100 milliard soʻm va undan yuqori boʻlgan tadbirkorlik subyektlari - yirik tadbirkorlik subyektlari deb eʼtirof etiladi.

Soliq organlari maʼlumot bazasida 2022-yil tovor oboroti boʻyicha faoliyat koʻrsatayotgan subyektlarning 492,4 mingtasi kichik, 8,6 mingtasi oʻrta va 1,4 mingtasi yirik tadbirkorlik subyektini tashkil etmoqda.

Oʻtgan 7 oy davomida tovar oboroti 10 mlrd.soʻmdan oshgan oʻrta tadbikorlik subyeatlari soni 9 622 tani tashkil etib, 1-yanvar holatiga nisbatan 1 024 taga koʻpaydi.

Soliq to‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish departamenti