2020 йил 20 ноябрда Вазирлар Маҳкамасининг “Айрим турдаги маҳсулотларни мажбурий рақамли маркировкалаш тизимини жорий этиш тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.

Ушбу қарорга мувофиқ, мамлакатда маҳсулотларнинг айрим турларини идентификация воситалари ёрдамида мажбурий рақамли маркировкалаш тизими босқичма-босқич жорий этилмоқда.

Шу жумладан, қуйидагилар тасдиқланмоқда:

– 2021-2022 йилларда идентификация воситалари билан мажбурий рақамли маркировкалаш талаби белгиланган маҳсулотлар рўйхати;  

– айрим турдаги маҳсулотларни мажбурий рақамли маркировкалаш тизимини самарали жорий этиш бўйича “йўл харитаси”.

Ушбу рўйхатга мувофиқ:

–  2021 йил 1 январдан алкоголь ва тамаки маҳсулолари, пиводан ташқари, маркировкаланади;

–  2021 йил 1 апрелдан пиво маҳсулотлари маркировкаланади;

–  дори воситалари ва тиббий буюмлар, сув ва салқин ичимликлар ҳамда маиший техникалар Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган муддатларда маркировкаланади.

 Ушбу тизимнинг жорий этилиши ишлаб чиқарувчилар учун фойдали, чунки:

–  бу контрафакт маҳсулотларга қарши курашишда самарали механизм;

– сотиб олинган маҳсулот қонуний эканлигига, истеъмолчиларнинг соғлиғига зарар етказмаслигига ишонч ҳосил қилишга асосдир.

 Мазкур тизим жорий этилиши давлат учун ҳам фойдали, чунки:

– ноқонуний (контрабанда ва контрафакт) маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва олиб киришга қарши самарали курашишга имкон беради;

– ишлаб чиқарилган ва импорт қилинадиган маҳсулотларнинг ҳисобини янада самарали олиб бориш, аҳоли ўртасида товарларга бўлган талаб динамикасини, товарларга нисбатан талаб ва таклифни билиш орқали унинг истеъмолини аниқроқ прогноз қилиш имкониятини беради;

– ишлаб чиқарилган ва импорт қилинадиган маҳсулотларнинг давлат стандартларига мувофиқлигини янада самарали назорат қилиш ва ушбу маҳсулотлар сертификати мавжудлиги ҳақида билиш имконини беради;

–  “қора бозор”ни қисқартириш орқали давлат бюджетига солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар ҳажмини кўпайтиришга имкон беради.

 Қарорда қуйидагилар ҳам назарда тутилган:

– мажбурий рақамли маркировкаланадиган товарларни маркировкалаш мажбурияти ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчиларга юкланади;

– мажбурий рақамли маркировкаланадиган  товарларнинг чакана ёки улгуржи савдоси билан шуғулланадиган корхоналарга маҳсулотларни маркировкалаш ва кузатиб бориш миллий ахборот тизимига уланиш мажбурияти юкланади;

–  2021 йил 1 мартдан бошлаб маркировкаланмаган алкоголь маҳсулотларини Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кириш тақиқланади;

– мажбурий рақамли маркировкаланадиган товарларни маркировкалаш жорий қилинган кундан бошлаб 12 ой ўтгач, уларни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида маркировкасиз сотиш тақиқланади;

– маҳсулотларни мажбурий рақамли маркировкалаш соҳасидаги қонун ҳужжатлари бузилганлиги тўғрисида ваколатли органларга реал вақт режимида хабар беришга имкон берадиган дастурий маҳсулот ва мобил иловалар ишлаб чиқиш ва жорий этиш орқали маркировкаланмаган маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва сотиш устидан жамоатчилик назорати ўрнатилади;

–  давлат-хусусий шериклик тўғрисидаги битим доирасида
“Asl belgisi” – маҳсулотларни маркировкалаш ва кузатиб бориш миллий ахборот тизими ишга туширилади.

 Ҳужжатга асосан, Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси қуйидагиларни Вазирлар Маҳкамасига киритади:

–  2020 йил 10 декабрга қадар алкоголь ва тамаки маҳсулотларини маркировкалаш ва кузатиш тартиби;

– “Asl belgisi” МАТ тартиби тўғрисидаги низом;

– мажбурий маркировкаланадиган маҳсулотларни ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчиларга маркировка кодларини тақдим этиш юзасидан хизматларни кўрсатиш учун ягона тўлов (тариф) миқдори;

–  2021 йил 30 декабрга қадар, синов лойиҳалар натижаларига кўра, бошқа товарларни маркировкалаш ва кузатиш тартиби.

 Давлат солиқ қўмитасига қуйидаги ҳуқуқлар берилади:

– мажбурий маркировкаланадиган маҳсулотлар рўйхатини кенгайтириш ва уларни жорий қилиш муддатларини белгилаш;

– мажбурий маркировкаланадиган маҳсулотлар рўйхатини кенгайтириш мақсадида, маҳсулотларни маркировкалаш бўйича ихтиёрий экспериментларни амалга ошириш.

 Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси, Молия вазирлиги, шунингдек Алкоголь ва тамаки бозорини тартибга солиш ҳамда виночиликни ривожлантириш агентлиги “Asl belgisi” МАТ оператори билан биргаликда:

– уч кун ичида соҳада рақамли маркировкалаш тизими билан ишлаш тартиби ва ўқув дастурларини тасдиқлайди;

2021 йил 1 январга қадар жойларга чиққан ҳолда давлат солиқ ва божхона органларининг барча масъул ходимлари, алкоголь ва тамаки маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи ва реализация қилувчи тадбиркорлик субъектлари учун рақамли маркировкалаш тизими билан ишлаш тартиби бўйича тренинглар ташкил этади.

 ДСҚ Матбуот хизмати