Яширин иқтисодиёт даражасини пасайтириш, тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун тенг рақобат шароитларини яратиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Яширин иқтисодиётни қисқартириш ва солиқ органлари фаолияти самарадорлигини ошириш бўйича ташкилий чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони имзоланди.

Мазкур Фармон билан яширин иқтисодиётни қисқартириш бўйича махсус комиссия ва ҳудудий комиссиялар ташкил этилди. Улар фаолияти шартли равишда қуйидаги йўналишларга ажратилди.

– Тадбиркорлик субъектлари учун солиқ тартиб-таомилларини соддалаштириш ва енгиллаштириш, солиқ юкини камайтиришга қаратилган чора-тадбирлар йўналиши бўйича – 2021 йил 1 январдан:

- 2022 йил 1 январгача умумий овқатланиш соҳасидаги кичик бизнес субъектларининг банк карталари ва контактсиз тўловлардан фойдаланган ҳолда жисмоний шахслардан олинган даромадлари умумбелгиланган солиқларни тўлашга мажбурий тартибда ўтиш мақсадида умумий даромадга киритилмайди;

- риелторлик фаолияти билан шуғулланадиган шахслар учун айланмадан олинадиган солиқ ставкаси 25 фоиздан 13 фоизгача пасайтирилади.

Қурилиш корхоналарига ишчилар иш ҳақини ҳисобот даври учун меҳнатга ҳақ тўлаш фондининг 10 фоизидан ошмаган ҳолда (ижтимоий солиқ суммасини ҳисобга олмаганда) нақд пулда тўлаш ҳуқуқи билан шартнома тузмасдан ёллашга муддатли равишда рухсат берилди.

– Солиқ базасини кенгайтириш ва солиқ назоратини амалга ошириш жараёнларини такомиллаштириш йўналиши бўйича:

2020 йилда Тошкент шаҳрида ўтказилган онлайн назорат-касса техникаларининг чекларида акс эттирилган QR код ёки фискал белги асосида совринли ўйинларни ўтказиш эксперименти кенгайтирилади. Яъни совринли ўйинлар республиканинг барча ҳудудларида ажратилган бюджет маблағлари доирасида ташкил этилади. Назорат-касса техникалари ва тўлов терминалларидан фойдаланиш бўйича сайёр текширувлар чораклик жадвал асосида амалга оширилиши ҳамда текширув натижалари ва улар бўйича солиқ низоларини кўриб чиқиш натижаларини эълон қилиш тартиби жорий этилади.

– Солиқ маъмурчилигини амалга оширишда ахборот коммуникация технологияларидан кенг фойдаланишни жорий этиш йўналишида:

Солиқ идораларининг Маълумотларни қайта ишлаш марказини замонавий сервер ускуналари ва тегишли дастурий таъминот билан таъминлашини тезлаштириш ва бирламчи қайта жиҳозлаш;

- ҳисобварақ-фактураларни электрон алмашинуви билан бир қаторда товарларни (хизматларни) етказиб бериш шартномаларини ва инвентаризацияни олиш учун ишончномаларни мажбурий электрон рўйхатдан ўтказиш йўлга қўйилиши белгиланди.

– Фармон билан белгиланган чора-тадбирларни самарали жорий этишга қаратилган ташкилий масалалар йўналиши бўйича:

Иқтисодий ривожланиш ва камбағалликни камайтириш вазирлиги таркибида яширин иқтисодиёт даражаси юқори бўлган соҳаларини таҳлил қилиш ва аниқлаш бўйича яширин иқтисодиётни таҳлил қилиш бошқармасини;

Давлат солиқ қўмитаси таркибида юридик ва жисмоний шахслар томонидан солиқ қонунчилигига риоя этилишини назорат қилиш, қўшилган қиймат солиғи билан фирибгарлик схемаларини аниқлаш ва агрессив солиқ режалаштиришга қарши курашиш бўйича Солиқ назорати департаментини;

Молия вазирлигида Махсус комиссиянинг ишчи органи вазифалари юклатилган яширин иқтисодиётни камайтириш бўйича ишни ташкил этиш бўлимини шакллантириш белгиланди.

2020-2022 йилларда давлат солиқ хизмати органлари фаолияти самарадорлигини янада яхшилаш ва таъминлашга қаратилган тадбирларни амалга ошириш бўйича “Йўл харитаси” ишлаб чиқилди.

“Йўл харитаси” солиқ тўловчилар учун янги интерактив хизматларни жорий этишни, контактсиз алоқалар шаклларини кенгайтиришни (онлайн бухгалтерия ҳисоби, онлайн солиқ калькулятори ва бошқалар), шунингдек солиқ қонунчилиги нормаларини тушунтириш ва маслаҳат бериш орқали ёрдам кўрсатишни ўз ичига олган.

–  Хуфиёна иқтисодиёт улушини қисқартиришда очиқлик ва шаффофликни таъминлаш йўналиши бўйича:

Тадбиркорлар ва аҳоли орасида қонуний бизнес нуфузини оширишга ҳамда ноқонуний тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи шахсларга нисбатан муросасизлик ҳиссини шакллантиришга жалб қилиш бўйича “Медиа-режа” ишлаб чиқиш режалаштирилган.

Фармонда белгиланган тадбирларни амалга ошириш ўрта муддатли истиқболда яширин иқтисодиёт улушини ўртача 30 фоизга камайтиришга имкон беради.

ДСҚ Матбуот хизмати