Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикасида ички ва зиёрат туризмини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони билан 2021 йил
1 мартдан бошлаб Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ва Ўзбекистон Республикасида доимий яшовчи фуқаролиги бўлмаган шахслардан жойлаштириш воситасида, улар яшаган ҳар бир кун учун Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган миқдорда туристик (меҳмонхона) йиғим ундирилиши белгиланди.

Айрим оммавий ахборот воситалари ҳамда блогерлар ушбу йиғим тушунчасини солиқ тушунчасига боғламоқда. Шу муносабат билан Давлат солиқ қўмитаси қуйидагиларни маълум қилади.

Йиғим ва солиқ тушунчалари Солиқ кодексида аниқ баён этилган. Жумладан, Солиқ кодексининг 16 – моддасига кўра

Йиғим деганда бюджет тизимига Солиқ кодексида ёки бошқа қонун ҳужжатларида белгиланган мажбурий тўлов тушунилади, бу йиғимнинг тўланиши уни тўловчи шахсга нисбатан ваколатли орган ёки унинг мансабдор шахси томонидан юридик аҳамиятга эга ҳаракатларни амалга ошириш, шу жумладан унга муайян ҳуқуқларни ёхуд рухсат этувчи ҳужжатларни бериш шартларидан бири бўлади.

Солиқ бу – ушбу Кодексда белгиланган, Ўзбекистон Республикасининг Давлат бюджетига ёки давлат мақсадли жамғармасига тўланадиган мажбурий беғараз тўловлардир.

Яъни, Солиқ кодекси бўйича йиғим ва солиқ тушунчаларининг фарқи шундаки, йиғим маълум бир мажбурий тўлов эвазига уни тўловчига муайян ҳуқуқларни, ҳаракатларни ёки рухсат этувчи ҳужжатларни беришни назарда тутса, солиқ эса аксинча, мажбурий беғараз тўлов ҳисобланиб, бунда солиқни тўловчи шахсга йиғим сингари маълум бир ҳуқуқларни тақдим этмайди ва солиқлар фақат Солиқ кодекси билан белгиланади.

Бундан ташқари, Солиқ кодексига асосан йиғимларни жорий этиш, ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартиби Солиқ кодексида ҳамда бошқа қонун ҳужжатларида белгиланади. Амалдаги Солиқ кодексида фақат автотранспорт йиғимини ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартиби белгилаб берилган.

Йиғимларни жорий қилиш Ҳукумат қарорлари билан тартибга солинади. Йиғимларни ундириш ва сарфлаш устидан назорат қилиш қонун ҳужжатлари билан шундай ваколат берилган ташкилотлар (мисол тариқасида: нотариуслар, ички ишлар органлари, фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёритиш, лицензия ва рухсатнома берувчи ташкилотлар ва бошқалар) томонидан амалга оширилади.

Маълумот учун. Республикамизда “Туристик (меҳмонхона) йиғим” амалда жорий этилган бўлиб, ушбу йиғим Фармон қабул қилингунга қадар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшаш жойига эга бўлмаган хорижий фуқаролар ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахслардан ундирилган. Ушбу маблағлардан кейинчалик туризм соҳасини ривожлантиришда фойдаланиш учун уларнинг жамланишини таъминлаш мақсадида ташкил этилган Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси ҳузуридаги бюджетдан ташқари Туризм соҳасини қўллаб-қувватлаш жамғармасига йўналтирилган. Ушбу йиғимлар устидан назорат Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан амалга оширилган.

Фармонга кўра, Туристик (меҳмонхона) йиғимдан тушадиган маблағлар ички туризмни тарғиб қилиш ва рағбатлантириш, туризм мавсуми паст бўлган даврда жойлаштириш воситаларининг бандлигини таъминлашга қаратилган чора-тадбирларни молиялаштиришга йўналтирилади.

 ДСҚ Матбуот хизмати