Yashirin iqtisodiyotni qisqartirish maqsadida suv va salqin ichimliklarni raqamli markirovkalashni bosqichma-bosqich joriy etish jarayoni 2020-yilda “Ayrim turdagi mahsulotlarni majburiy raqamli markirovkalash tizimini joriy etish to‘g‘risida”gi qaror loyihasining jamoatchilik muhokamasiga qo‘yishdan boshlandi.

Hujjatda suv va salqin ichimliklarni ishlab chiqaruvchilar va importyorlar uchun markirovkalash tizimini joriy etish muddati, shuningdek “Asl belgisi” milliy axborot tizimini yaratish va “CRPT TURON” MChJni mazkur tizim operatori etib belgilash ko‘rsatilgan.

VMQ-737-son

Ushbu mahsulotlarni markirovkalangan holda ishlab chiqarishga tayyorgarlik ko'rish va mexanizmlarni sinovdan o'tkazish uchun 2021-yil 15-iyundan tajriba-sinov loyihasi ishga tushirildi.

Tajriba doirasida bozor ishtirokchilarini xabardor qilish va tayyorgarlik ko‘rish bo‘yicha doimiy asosda hamkorlikdagi kompleks ishlar boshlandi.

Tayyorgarlikni muvaffaqiyatli amalga oshirish maqsadida suv va salqin ichimliklar sanoati vakillari va bozorning boshqa ishtirokchilari bilan birgalikda bir necha bor ochiq muloqotlar, uchrashuvlar, o‘quv-seminarlari hamda treninglar tashkil etilgan.

Muntazam ravishda ishlab chiqarish korxonalariga yuzaga kelayotgan dolzarb masalalarni hal etishda amaliy yordam ko‘rsatildi xususan, zarur jihoz va dasturiy ta’minotni tanlashga ko‘maklashildi, texnik yechimlar bilan tanishtirild va savollariga javoblar qaytarildi.

Natijada aksariyat ishlab chiqaruvchilar va import qiluvchilar tomonidan ixtiyoriy tarzda markirovkalangan mahsulotlarni ishlab chiqarish (import qilish) bo‘yicha tayyorgarlik ishlari yakunlandi. Shu maqsadda ular tomonidan Katalogga 1700 dan ortiq turdagi mahsulotlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritildi, 106 mln donadan ortiq tayyor mahsulot test rejimida markirovkalandi.

Bozorda raqamli markirovkalashni amalga oshirish tayyorligiga qaramay, ayrim suv va salqin ichimlik ishlab chiqaruvchilari tomonidan uzoq muddat davomida (uch yildan ortiq) bunga e’tibor qaratilmagan:

- Soliq qo'mitasi va operatorning rasmiy xabarnomalarini e'tiborsiz qoldirish;

- sinov loyihasida ishtirok etishdan bosh tortish, shu jumladan ishlab chiqarish liniyalarini zarur markirovkalash uskunalari bilan ta'minlamaslik;

- takroriy tushuntirish ishlaridan keyin ham munosabat bildirmaslik kabi holatlar kuzatilgan.

Ta'kidlash lozimki, "suv va salqin ichimliklar" toifasidagi tovarlar bozorda talab katta bo'lgan yuqori likvidli mahsulotlardir. Raqamli markirovkalash suv va salqin ichimliklarni standartlashtirish imkonini beradi, shu bilan ichki bozorni mahalliy ishlab chiqarilgan va import qilinadigan noqonuniy va kontrafakt mahsulotlardan xalos etadi. Innovatsiyalar iste'mol tovarlari uchun logistika va biznes jarayonlarini yaxshilaydi va yashirin iqtisodiyat ulushini kamaytiradi. Mahsulot aylanmasini nazorat qilish orqali davlat budjetiga tushumlar ortadi.

Shu munosabat bilan, Soliq qo‘mitasi eslatib o‘tadiki, quyidagi suv va salqin ichimliklar majburiy raqamli markirovkalanishi shart:

2024-yil 1-martdan;

birinchi guruh — achitilmagan va tarkibiga spirt qo‘shilmagan, shakar yoki boshqa shirinlik qo‘shilgan yoki qo‘shilmagan meva sharbatlari (uzum shirasi mustasno) va sabzavot sharbatlari, shuningdek gazlangan hamda gazlanmagan suvlar va ichimliklar;

2024-yil 1-avgustdan;

ikkinchi guruh — metall, shu jumladan, alyumin idishdagi suv va salqin ichimliklar

Suv va salqin ichimliklarni raqamli markirovkalashni amalga oshirishning amaldagi me’yorlari bilan tasdiqlangan muddatlarga rioya qilish uchun ishlab chiqaruvchilar va import qiluvchilar “Asl belgisi” Milliy axborot tizimida ro‘yxatdan o‘tishi, “Markirovkalangan mahsulotlar katalogi” tizimiga o‘z mahsulotlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni kiritishi va tayyor mahsulotni markirovkalash jarayonini, shu jumladan agregatsiyalashni boshlashi shart.

Tovarlarni markirovkalash nazorati boʻlimi