Savol: Tadbirkorlik subʼektlari joylarda xayriya ishlari (maktab, bogʼcha, koʼprik, yoʼl qurish, taʼmirlash)ni amalga oshirganda ushbu xayriya xizmati uchun soliq toʼlashga majbur boʼlmoqda. Bu kabi ishlar byudjet mablagʼlari hisobidan amalga oshirilishi lozimligini inobatga olib, ular uchun sarflangan haqiqiy xarajatlarni soliq bazasidan chiqarsa boʼlmaydimi? Bu tadbirkorni ragʼbatlantirish bilan birga, byudjet mablagʼini iqtisod qilishga olib kelar edi.

Javob: Xabaringiz bor, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 iyundagi PQ-3042-sonli qarori bilan hududiy hokimlarga tegishli byudjetlar har chorak yakunida shakllantiriladigan daromadlar rejasidan orttirib bajarilgan qismini mustaqil tasarruf etish vakolati berilgan.

Bunda daromadlar rejasining orttirib bajarilishi hisobiga mahalliy byudjet ixtiyorida qolgan qismini, xalqning fikrini oʼrgangan holda hududdagi eng dolzarb masalalarga manzilli yoʼnaltiriladi.

Аgar bu funktsiya korxona ixtiyorida qoldirilsa, xayriya qilinadigan mablagʼlar eng dolzarb masala qolib, zaruriyati jihatdan keyingi oʼrinlarda turgan maqsadlarga yoʼnaltirilishi adolatsizlik boʼladi.

Xorijiy ekspertlarning fikriga koʼra, soliq imtiyozi bu – davlat byudjetining toʼgʼridan-toʼgʼri xarajati hisoblanadi.

Taʼkidlash joizki, shu kunga qadar tadbirkorlik subʼektlari tomonidan ajratilgan xayriya mablagʼlarining maqsadli ishlatilishi ustidan nazorat yoʼq edi.

Ijtimoiy ahamiyatga molik tadbirlarni amalga oshirish uchun zarur boʼlgan mablagʼlarni Davlat byudjetidan ajratilishi natijasida uning maqsadli va manzilli foydalanishiga erishiladi.

Iqtisodiyotda soliq imtiyozlarini maksimal qisqartirib, byudjetga tushgan mablagʼlarni smeta hujjatlari asosida xalq deputatlari kengashining qarorlari bilan manzilli yoʼnaltirilishi maqsadga muvofiq hisoblanadi. Misol uchun, MHD davlatlarida ham bu kabi imtiyozlar yoʼq.