2022-yilning birinchi yarim yilligidayilda Soliq xizmati organlarini korrupsiyadan holi tizimga aylantirish yuzasidan olib borilgan ishlar

Korrupsiyaga qarshi kurashish, uning oldini olish, korrupsiyaga qarshi xavf-xatarlarni baholashda ochiqlik va shaffofligini taʼminlash, korrupsiyaga qarshi kurashishning ilgʻor mexanizmlarini joriy etish, bu borada huquqiy va institutsional bazani, huquqni qoʻllash amaliyotini takomillashtirish masalalarida izchil ishlar olib borilmoqda.

Birinchi navbatda korrupsiyaga qarshi kurashish boʻyicha normativ-huquqiy hujjatlar bazasini yangilab borish eng muhim ahamiyatga ega.

Xususan, 2023-yil 9-iyunda “Oʻzbekiston Resupblikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Soliq qoʻmitasining korrupsiyaga qarshi kurashish siyosatini takomillashtirish toʻgʻrisida” 128-son buyruq qabul qilindi.

Ushbu buyruq bilan tasdiqlangan yangi Siyosatga koʻra, korrupsiyaga qarshi kurashishga qaratilgan faoliyatni amalga oshirishda soliq tizimi qonuniylik,  korrupsiyaga nisbatan murosasizlik,  ochiqlik va shaffoflik, preventivlik tizimlilik jamoatchilik nazorati, korrupsiya bilan bogʻliq huquqbuzarliklar uchun javobgarlikning muqarrarligi,  ochiqlik va shaffoflik, axborot texnologiyalaridan samarali foydalanish, rahbariyatga toʻgʻridan-toʻgʻri murojaat, korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini doimiy ravishda takomillashtirish kabi tamoyillariga tayanadi.

Shu bilan birga Soliq qoʻmitasining 188-son buyrugʻi bilan “Soliq xizmati organlari, qoʻmita tasarrufidagi idora, tashkilot hamda oʻquv muassasalarida xizmat tekshiruvi va xizmat oʻrganishi oʻtkazish tartibini takomillashtirish toʻgʻrisida” buyrugʻi qabul qilinib, Soliq qoʻmitasi tizimida xizmat tekshiruvi oʻtkazishni tashkil etish toʻgʻrisidagi hamda Soliq qoʻmitasi tizimida xizmat oʻrganishi  oʻtkazishni tashkil etish toʻgʻrisidagi Reglamentlar tasdiqlandi.

Soliq xizmati organlari, qoʻmita tasarrufidagi idora, tashkilot hamda oʻquv muassasalarida yuzaga kelgan salbiy holatlar va favqulodda hodisalar haqidagi axborotlarni taqdim etish tartibini takomillashtirish toʻgʻrisida 126-son buyruq qabul qilinib, Soliq organlari, qoʻmita tasarrufidagi idora, tashkilot va oʻquv muassasalarida yuzaga kelgan salbiy holatlar va favqulodda hodisalar haqida zudlik bilan taqdim etiladigan maʼlumotlar roʻyxati tasdiqlandi.

Taʼkidlash lozim, sohada korrupsiya holatlarini oldini olishda raqamli texnologiyalarning keng tatbiq etilishi muhim qadamlardan biri boʻldi.

Soliq toʻlovchini hisobga olishdan tortib majburiyatini bajarishgacha boʻlgan jarayon avtomatlashtirildi.

Hozirda soliq toʻlovchilarga 50 dan ortiq interaktiv xizmatlar koʻrsatilmoqda.

Xususan, soʻnggi bir yilda, yaʼni 2022-yil iyul oyidan bugunga qadar 9 ta yangi interaktiv xizmat amaliyotga tadbiq etildi:

- toʻgʻri keladigan soliq rejimini tanlash;

- soliq yuki kalkulyatori;

- jismoniy shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarga SMS xabarnomalarini yuborish;

- davlat soliq xizmati organlarining qabul qilgan buyruqlarini haqiqiyligini tekshirish;

- soliq hisoboti tasdiqlanganligini aniqlash;

- mol-mulk soligʻi hamda yer soligʻini toʻlash;

- davlat boji hisobini elektron yuritish;

- norezident daromadidan toʻlov manbaida ushlab qolingan foyda soligʻini qaytarish;

“Jismoniy shaxsning jami yillik daromadlari toʻgʻrisida deklaratsiya” elektron xizmati.

Shu bilan bir qatorda, soliq maʼmurchiligini yuritishda inson omilini cheklashga katta eʼtibor berilmoqda.

Buni amaliyotga joriy etilgan 50 ga yaqin dasturiy mahsullar misolida koʻrish mumkin boʻladi.

Xususan, joriy yilda 5 ta dasturiy mahsulotlar amaliyotga joriy etildi:

- “Yuridik va jismoniy shaxslarning soliq qarzlari hisobini yuritish” axborot tizimi “Xatlov” mobil ilovasi;

- “Deklaratsiya asosida soliq solinadigan daromadlar hisobini yuritish” AAT;

- “Soliq xavfini kompleks boshqarish” axborot tizimi;

- “Byudjetning soliq tushumlarini prognozlashtirish” avtomatlashtirilgan axborot tizimi;

- “Foyda soligʻi boʻyicha boʻnak toʻlovlarini hisoblash” avtomatlashtirilgan axborot tizimi.

Shuningdek, joriy yilda yana 4 ta dasturiy mahsulotlarni  amaliyotga joriy etish boʻyicha  sinovlar oʻtkazilmoqda.

- “QQS salbiy farq summasi oʻrnini qoplash” dasturiy mahsulotining yangi versiyasi;

- “Ishonchlilik indeksi” avtomatlashtirilgan axborot tizimi;

- “Yaratilgan yangi ish oʻrinlarini hisobga olish” avtomatlashtirilgan axborot tizimi;

- “Respublika budjetidan paxta va (yoki) gʻalla yetishtirishga ixtisoslashgan fermer xoʻjaliklari ishchilarining jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligʻini qaytarib berish” axborot tizimi shular jumlasidandir.

Soliq xizmati organlarida joriy yilning oʻtgan davrida jami 623 ta xizmat tekshiruvi hamda 335 ta xizmat oʻrganishlar oʻtkazilgan.

Oʻtkazilgan xizmat tekshiruvi va xizmat oʻrganishlari yakuni bilan faoliyatida xato va kamchiliklarga yoʻl qoʻygan davlat soliq xizmati organlari xodimlarining jami 888 nafariga nisbatan jazo choralari qoʻllanildi.

Jumladan, 60 nafar xodim bilan belgilangan tartibda mehnat shartnomalari bekor qilindi, 37 nafar xodim egallab turgan lavozimidan ozod etildi, 491 nafar xodimga hayfsan hamda 300 nafar xodimga 10 dan 30 foizgacha boʻlgan jarima intizomiy jazo choralari qoʻllanildi.

Soliq xizmati organlarida 2023-yil 1-iyul holatiga korrupsion holatlarni oldini olish boʻyicha 1 113 ta uchrashuv, seminar va davra suhbatlari boʻlib oʻtdi. Radio orqali 14 ta eshittirishlar, 33 ta telekoʻrsatuvlar tashkil etildi va nashrlarda 11 ta maqola chop etildi hamda ijtimoiy tarmoqlar orqali 271 ta chiqishlar amalga oshirildi.

Soliq xizmati organlarining barcha xodimlari uchun “Soliq organlarida korrupsiyaning oldini olish choralari” mavzusida
oʻquv-seminar mashgʻulotlari oʻtkazilib kelinmoqda. Mazkur seminarlar doirasida fiskal institutda har oyda 600 nafarga yaqin xodim qayta tayyorlov kurslarida malaka oshirdi.

Soliq qoʻmitasi tizimining xodimlari yoki boshqa shaxslar, agar ularda xodimlar xatti-harakatlarining qonuniyligiga, odob-axloq normalariga rioya qilishi, shuningdek, korrupsiya va boshqa huquqbuzarlik holatlari sodir etilishini oldini olishga qaratilgan Soliq qoʻmitasining aloqa kanallari uzluksiz faoliyat yuritmoqda.

Korrupsiyaga oid huquqbuzarliklar toʻgʻrisidagi xabarlarni:

- ishonch telefoni raqamlariga;

- telegram tarmogʻidagi maxsus bot orqali (@dsq_anticorrupciya_bot);

- Soliq qoʻmitasining rasmiy veb-saytidagi “Korrupsiyaga qarshi kurashish” boʻlimidagi alohida (anonim) xabar berish kanaliga;

- elektron pochta manzillariga;

- Shaxsiy xavfsizlik boshqarmasi va uning quyi tuzilmalari telefon raqamlariga yoki toʻgʻridan-toʻgʻri murojaat qilishlari mumkin.

Joriy yilning birinchi yarmida soliq xizmat organi xodimlarining noqonuniy xatti-harakatlari yuzasidan aloqa kanallari orqali 131 ta murojaat kelib tushgan.

Ushbu koʻrsatkich oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 96 taga kam (2022-yil 227 ta boʻlgan).

Koʻrib chiqilgan 131 ta murojaatning:

-         29 tasi boʻyicha xodimlarga tegishli choralar koʻrildi;

-         19 tasi tasdigʻini topmagan;

-         83 tasi boʻyicha murojaatchilarning muammolari hal etilib amaliy yordam berildi.

@dsq_anticorrupciya_bot orqali murojaatlar 2023-yilda oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 7 taga oshgan. (2023-yil 280 ta 2022-yil 273 ta).

Mazkur bot orqali kelib tushgan murojaatlar Shaxsiy xavfsizlik tuzilmalari tomonidan zudlik bilan koʻrib chiqilib, tegishli choralari koʻrilgan.

Soliq organi oʻzining korrupsiyaga qarshi siyosatida belgilab olgan asosiy tamoyillaridan kelib chiqib, korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini doimiy ravishda takomillashtirib boradi hamda korrupsiyadan holi davlat organi sifatida tan olinishi uchun barcha choralarni koʻradi. 

Soliq qo‘mitasi Shaxsiy xavfsizlik boshqarmasi 

Har bir xodim “Halollik vaksinasi”tamoyili asosida faoliyati yuritishi lozim
Davlat soliq qo‘mitasi 2021-yilda korrupsiyaga qarshi kurashishda eng yaxshilardan
Davlat soliq xizmati organlarida korrupsiyaga qarshi kurashish shartlari aniq belgilangan
Mehnat munosabatlarida korrupsiyaga qarshi shartlarini belgilovchi ichki idoraviy hujjatlar haqida qisqacha ma'lumot